*** La lista JUGOINFO è curata da componenti di Jugocoord. I documenti distribuiti non rispecchiano necessariamente le posizioni ufficiali o condivise da tutto Jugocoord, ma vengono fatti circolare per il loro contenuto informativo al solo scopo di segnalazione e commento. *** Bilten JUGOINFO uredjuju clanovi Jugocoord-a. Prilozi koje vam saljemo ne odrazavaju uvek nas zvanicni stav, niti nase jedinstveno misljenje, vec svojim sadrzajem predstavljaju korisnu informaciju i podstrek na razmisljanje.
La nostra newsletter JUGOINFO è attiva dalla fine degli anni Novanta.
A fine 2020, con l'interruzione dei servizi di YahooGroups, l'indirizzario è stato assorbito nella nuova lista jugoinfo@jugocoord.it : ISCRIVITIinviando un messaggio vuoto a jugoinfo-subscribe@jugocoord.it Per ulteriori comunicazioni e informazioni: j u g o c o o r d @ t i s c a l i . i t .
Un archivio di messaggi da fine 2016 a fine 2020 è anche su MAIL-ARCHIVE.COM
9036 100th Anniversary of the Communist Party of Yugoslavia
[srpskohrvatski / english / italiano – Updated 30/6/2019 with contributions by SRP-Hr] Si è tenuta a Belgrado lo scorso 19 aprile una importante conferenza internazionale nel centesimo anniversario dalla fondazione del Partito Socialista dei Lavoratori di Jugoslavia – precursore del Partito Comunista jugoslavo
2) NKPJ i SKOJ obeležili 100. godina od osnivanja SRPJ(k), preteče Komunističke partije Jugoslavije (KPJ)
3) Osnivanje Socijalističke Radničke Partije Jugoslavije (K): Kongres Ujedinjenja – 20. do 23. aprila 1919. u Beogradu. Ususret obilježavanju 100. obljetnice osnutka (doc. dr. Pavle Vukčević / SRP)
Isto pogledaj:
KOMUNISTI SRBIJE IZ SUBOTICE OBELEŽILI 100.GODIŠNJICU OSNIVANJA KPJ
Na trgu Žrtava Fašiza aktivisti Komunista Srbije iz Subotice su položili cveće i održali konferenciju za štampu povodom 100 godina od osnivanja KPJ. Posle toga su položili cveće i na spomenik obešenim komunistima 1941.godine. Ovaj događaj je propraćen u lokalnim medijima u Vojvodini.
=== 1 ===
Conferenza internazionale a Belgrado nel 100mo Anniversario della fondazione del Partito dei comunisti jugoslavi
Si è tenuta a Belgrado lo scorso 19 aprile una importante conferenza internazionale nel centesimo anniversario dalla fondazione del Partito Socialista dei Lavoratori di Jugoslavia – precursore del Partito Comunista jugoslavo.
Alla conferenza, organizzata dal Coordinamento dei Partiti Comunisti e dei Lavoratori dello spazio jugoslavo, hanno partecipato le delegazioni delle forze che fanno parte del Coordinamento stesso – SRP (Croazia), KS (Serbia), KPM (Macedonia), JKPCG (Montenegro) e SKBiH (Bosnia-Erzegovina) – oltre a rappresentanti di partiti, organizzazioni e associazioni da Bulgaria, Germania, Grecia, Italia, Romania, Russia.
Era presente anche una delegazione del Coordinamento Nazionale per la Jugoslavia (Jugocoord), che è intervenuta con un indirizzo di saluto, il cui testo riportiamo più sotto, di tributo alla lotta e al sacrificio dei comunisti jugoslavi nella storia contemporanea, con specifico riferimento al contributo da essi prestato alla liberazione dal nazifascismo anche sulla penisola italiana.
Il partito unitario dei comunisti jugoslavi, nato in quello che era ancora il Regno dei Serbi, Croati e Sloveni, cambierà il proprio nome al secondo congresso (Vukovaru 20–25 giugno 1920) diventando Partito Comunista di Jugoslavia (KPJ), e poi ancora nel 1952 diventando Lega dei Comunisti di Jugoslavia (SKJ).
Riportiamo di seguito il comunicato congiunto stilato dal Coordinamento dei Partiti Comunisti e dei Lavoratori dello spazio jugoslavo in occasione della conferenza commemorativa del centenario della formazione del KPJ:
Esattamente 100 anni fa, proprio in questo luogo nell'hotel “Slavija”, i più forti e determinati oppositori del capitalismo, ispirati dalle idee rivoluzionarie del marxismo-leninismo, fondarono il Partito Socialista dei Lavoratori di Jugoslavia (dei Comunisti). La loro concezione secondo cui solamente un partito rivoluzionario e ben organizzato sull'intero territorio della Jugoslavia poteva abbattere il capitalismo si dimostrò corretta nella pratica dopo appena 26 anni, quando nella Guerra Popolare di Liberazione e nella rivoluzione armata il KPJ abbatté il capitalismo, sconfisse i fascisti e i loro servi e iniziò l'edificazione del socialismo più umano sul pianeta.
Il Coordinamento dei Partiti Comunisti e dei Lavoratori dello spazio jugoslavo, sempre ispirandosi alla lungimiranza, alla fermezza ed alla costanza dei membri del KPJ e specialmente quelli della generazione partigiana con a capo il maresciallo Tito, impegna le proprie organizzazioni a mantenere la collaborazione su di un livello sempre più alto, guidate dall'ideale rivoluzionario marxista-leninista e dall'ideale della fratellanza dei nostri popoli e nazionalità, si battano in modo intransigente contro il capitalismo e il nazionalismo, impiegando tutti i mezzi che hanno a disposizione
ПОВОДОМ СТОГОДИШЊИЦЕ КПЈ ОДРЖАНА ЈЕ МЕЂУНАРОДНА СВЕЧАНА КОНФЕРЕНЦИЈА У БЕОГРАДУ
У организацији Координационог одбора комунистичких и радничких партија са простора Југославије (Комунити Србије, СРП Хрватске, ЈКП Црне Горе, СК Босне и Херцеговине, КП Македоније и КПДК Словеније), у Београду је 19.04.2019. године одржана Свечана конференција поводом стоте годишњице оснивања Комунистичке партије Југославије. Свечана конференција је, као што је и Оснивачки конгрес Социјалистичке радничке партије Југославије (комуниста), одржана у хотелу “Славија”, уз чешће делегата партија чланица Координационог одбора и гостију. Из иностранства су скупу присуствовали представници Комунистичке партије Бугарске: Стефан Груев и Соња Груев, Комунистичке партије Грчке: Елисеос Вагенас и Данаи Челми , Комунистичке партије Немачке: Гинтер Пол, Комунистичке партије Руске федерације: Марија Дробот, Социјалистичке партије Румуније: Георгита Збагану и ЈУГОКОРД-а из Италије: Надер Мухиодин и Марсела Мaспери. Од домаћих гостију скуп су увеличали представници Комунистичке партије, удружења Савез комуниста Србије, Загребачког удружења антифашистичких бораца, Удружења за истину о НОБ и Југославији, Народног фронта, ЈУ центра “Тито”, као и многи појединци.
Посебно желимо да истакнемо величанствени наступ хора “Браћа Барух”, који својим извођењем песама из НОР није оставио равнодушним никога од присутних.
Кроз излагања представника партија чланица Координационог одбора, указано је на историјске чињенице везане за развој партије и њен допринос борби радничке класе за своја права и допринос у борби против фашизма, као и улогу коју је одиграла у развоју једног хуманог социјалистичког система, створеног по мери човека. Указано је и на трагичне догађаје који су довели до разбијања Југославије и крвавог грађанског рата, који је потом уследио.
У оквиру скупа, положен је венац на спомен плочу оснивача Социјалистичке радничке партије Југославије (комуниста), испред хотела “Славија”, а 20.04..2019. године делегација учесника Свечане конференције, састављена од домаћих представника и страних гостију, положила је цвеће на гроб друга Тита.
На крају Свечане конференције, која је након скоро пуних 30 година окупила комунисте са читавог простора Југославије у великом броју, донето је заједничко саопштење, које преносимо у целости:
KOORDINACIONI ODBOR
komunističkih i radničkih partija sa prostora Jugoslavije
na svečanoj konferenciji posvećenoj stogodišnjici formiranja KPJ odlučio je da donese sledeće zajedničko saopštenje:
Pre tačno sto godina, na ovom mestu u hotelu “Slavija”, najhrabriji i najuporniji borci protiv kapitalizma, vođeni revolucionarnim idejama marksizma-lenjinizma osnovali su Socijalističku radničku partiju Jugoslavije (komunista). Njihova vizija da samo jedna revolucionarna i čvrsto organizovana partija na celoj teritoriji Jugoslavije može srušiti kapitalizam, već posle 26 godina se u praksi pokazala kao ispravna, jer je Komunistička partija Jugoslavije u Narodnooslobodilačkoj borbi i oružanoj revoluciji srušila kapitalizam, porazila fašiste i njihove sluge i počela izgradnju najhumanijeg socijalizma na planeti.
Koordinacioni odbor komunističkih i radničkih partija sa prostora Jugoslavije, trajno inspirisan vizionarstvom, hrabrošću i upornošću članova KPJ, a naročito partizanske generacije sa maršalom Titom na čelu, obavezuje svoje organizacije da podignu saradnju na još viši nivo, i da se vođeni revolucionarnom marksističko-lenjinističkom idejom i idejom zajedništva naših naroda i narodnosti beskompromisno bore protiv kapitalizma i nacionalizma, koristeći sva sredstva koja im stoje na raspolaganju..
100. obljetnica osnutka Komunističke partije Jugoslavije obilježena je u Beogradu 19. 4. 2019. u organizaciji Koordinacije komunističkih i radničkih partija s prostora bivše Jugoslavije (Socijalistička radnička partija Hrvatske – SRP, Komunisti Srbije, Komunistička partija Makedonije, Jugoslavenska komunistička partija Crne Gore i Savez komunista Bosne i Hercegovine).
U Beogradu je od 20. do 25. 4. 1919. na kongresu ujedinjenja socijaldemokratskih i socijalističkih stranaka utemeljena Socijalistička radnička partija Jugoslavije (komunista) – SRPJ(k). Na Drugom kongresu SRPJ (k), u Vukovaru 20. – 25. lipnja 1920., partija mijenja ime u Komunistička partija Jugoslavije. Od 1952. godine, partija djeluje pod nazivom Savez komunista Jugoslavije – SKJ.
Govornici su podsjetili na povijesne činjenice i na ogromna postignuća: od pobjede nad fašizmom i oslobođenja zemlje u Drugom svjetskom ratu do uvođenja socijalističkog samoupravljanja i snažnog razvitka zemlje, ali i na okolnosti pod kojima je došlo do kontrarevolucije i raspada države praćenog serijom ratova. Razmotreni su uvjeti u kojima naše klasno profilirane stranke danas djeluju, a koji su obilježeni teškom eksploatacijom radništva u restauriranom kapitalizmu i teškom manipulacijom radnicima u podivljalom nacionalizmu. Iskazana je spremnost da se dosadašnja dobra suradnja stranaka u Koordinaciji nastavi, kao i suradnja sa srodnim strankama u Europi i svijetu.
U drugom dijelu svečane sjednice obratili su nam se gosti, predstavnici antifašističkih udruga i grupa, kao i prijateljskih stranaka iz Grčke, Njemačke, Rusije, Bugarske, Rumunjske i Italije.
Nova komunistička partija Jugoslavije (NKPJ) i Savez komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) obeležili su 20. aprila 2019. javnim skupom veliki jubilej - 100. godina od osnivanja Socijalističke radničke partije Jugoslavije (komunista) - SRPJ(k), preteče Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).
Skup je organizovan na istorijskom mestu, neposredno pored hotela Slavija u Beogradu, u kom je održan osnivački kongres SRPJ(k) pre 100. godina, a koji je počeo upravo 20. aprila uz prisustvo delegata iz cele zemlje.
O istorijskom osvrtu na taj trenutak kao i potonje istorijske rezultate partije, prisutne je podsetila članica Sekretarijata NKPJ drugarica Vesna Milunović.
Skupu su prisustvovali i inostrani delegati, i to predstavnici KP Grčke, Socijalističke radničke partije (SRP) Hrvatske, KP Nemačke, kao i Italijanski komunisti. Skupu se obratio Elisesos Vagenas, sekretar za međunarodne odnose KP Grčke, a potom je Video snimak pročitala prisutnima drugarica Vesna Milunović.
Video snimak Video pozdravnog obraćanja KP Grčke možete videti ovde:
Usledilo je obraćanje druga Aleksandra Đenića, Prvog sekretara SKOJ-a, koji je istakao istorijski zanačaj osnvanja partije s posebnim akcentom na ulogu koju je u borbi partije imala omladina.
Na kraju se svima prisutnima na Trgu Dimitrija Tucovića u Beogradu obratio Generalni sekretar NKPJ, drug Aleksandar Banjanac, koji je u iscrpnom govoru podvukao važnost istorijskog značaja osnivanja partije kao i sve razvojne epizode od progresivnih do revizionističkih, pa sve do raspada partije i osnivanja naše NKPJ pre skoro 30 godina. Takođe, Banjanac je izneo činjenicu da mi danas nosimo najveću odgovornost da se sve slavne stranice i dostignuća KPJ potvrde u savremenoj borbi radnog naroda naše zemlje, te je uputio i poziv radnim ljudima da stupe u redove NKPJ i aktivno se uključe u političku borbu za prava i interese radnog čoveka, a koju niko drugi sem komunista ne vodi i neće voditi.
Stogodišnjica obavezuje, iz istorije učimo i njom se inspirišemo, jubileji postoje kako bi se sumirali rezultati i izvukli zaključci za budućnost. Budućnost komunističkog pokreta leži na klasno svesnim i odgovornim ljudima kadrim da žrtvuju puno toga, zanemarujući vlastite potrebe i želje, kako bi se izborili ciljevi narodne vlasti, pobede principa solidarnosti, jednakosti, progresa, socijalizma-komunizma. Ta žrtva, vera i odgvornost zalog su novih pobeda, za novih 100. godina borbe komunista Jugsolavije. Stupite u partiju, borite se za partiju!
Slava KPJ!
Slava odvažnim komunistima, borcima za progres i stvar radnog naroda Jugoslavije!
Počeci socijalističkog i radničkog pokreta u jugoslavenskim zemljama javljaju se u sedamdesetim godinama XIX. stoljeća., a posljednjih godina istog stoljeća i u prvoj deceniji XX. stoljeća, osnovane su socijaldemokratske partije u Sloveniji, Hrvatskoj i Slavoniji, Dalmaciji, Srbiji, Bosni i Hercegovini i socijaldemokratske organizacije u Vojvodini i Makedoniji. U početku Prvog svjetskog rata, većina ovih partija bila je zabranjena ili je, uslijed ratnih prilika, obustavila aktivnost, da bi se tek u završnoj fazi rata, pod utjecajem teških socijalnih prilika, revolucionarnih gibanja u narodu i perspektive poraza Centralnih sila postepeno organizaciono obnavljale i započinjale djelovati. Pod utjecajem Oktobarske revolucije u Rusiji i revolucionarnog raspoloženja u radnim i nacionalno ugnjetavanim masama u zemlji, u obnovljenim socijaldemokratskim partijama jača uloga pristalica revolucionarnih koncepcija. Rukovodstva tih partija izrazila su solidarnost s Oktobarskom revolucijom, prihvatila Lenjinovu inicijativu za stvaranje III. Internacionale i dala, početkom 1919., inicijativu za ujedinjenje političkih partija i sindikata u novoj državi na klasnoj borbenoj osnovi. Pripreme za ujedinjenje radničkog pokreta u Kraljevini SHS karakterizirao je oštar sukob između ministerijalista i pristalica klasne borbe. Taj sukob se razvio u borbu širokih razmjera koja je s osobitom žestinom vođena u radničkim pokretima Hrvatske, Slovenije i Vojvodine, a završila se u prvim mjesecima 1919. porazom ministerijalista. Sve socijaldemokratske partije i organizacije, izuzev Jugoslovenske socijaldemokratske stranke (Jugoslovenska socijalna demokratična stranka) Slovenije, u kojoj su i dalje glavnu riječ imali ministerijalisti, izjasnile su se za ujedinjenje.
Osnivanje SRPJ(k) pada u vrijeme sve snažnijih revolucionarnih gibanja u novoj državi. To je vrijeme mnogobrojnih štrajkova radničke klase, nemira i pobuna seljaka koji zahtijevaju agrarnu reformu, tu su zahtjevi za rješavanje drugih socijalnih i nacionalnih problema.
Neposredno, pred održavanje Kongresa ujedinjenja, vlast je, pod utjecajem ministerijalista iz Hrvatske, zabranila njegovo održavanje u Slavonskom Brodu kako je bilo planirano. Zbog toga je Kongres održan u Beogradu od 20. do 23. aprila uz prisustvo 432 delegata, koji su zastupali oko 130.000 organiziranih pripadnika iz cijele zemlje, izuzev Slovenije.
O radu Kongresa ujedinjenja
Kongres je na početku svoga rada razmatrao pitanja od opće – političkog značaja: o ujedinjenju radničkog pokreta i njegovim neposrednim zadacima; o politici jugoslavenske buržoazije prema socijalističkim pokretima uopće; o agrarnoj reformi; o pitanjima organizacije Partije i načinu djelovanja; o partijskoj štampi, itd.
Kongres donosi odluku da se partija nazove „Socijalistička radnička partija Jugoslavije (komunista)“. Kongres prihvaća kao osnovno polazište u radu dio programa Srpske socijaldemokratske partije u kojem su iskazani sadržaji formulacije o suštini kapitalizma, klasnoj borbi proletarijata, o podruštvljavanju sredstava za proizvodnju kao osnovnom polazištu organiziranja socijalističke revolucije.
U veoma polemičnoj raspravi, polazilo se od tvrdnji da je kapitalizam kao sistem (sa svojim slabostima – krizom) ušao u završnu fazu svoga postojanja i „da će biti grobar sam sebi“, da se klasna borba razvija u „velike socijalne revolucije“ iz kojih će se organizirati „komunističke privrede“.
Kongres donosi odluku o pristupanju SRPJ(k) III. Komunističkoj internacionali
Analizira se klasna suština vladavina buržoazije, njena međunarodna politika i konstatira se da je ona reakcionarna. Donosi se odluka da se radničkom pokretu uputi poziv za borbu protiv vlade i buržoazije i da ta borba bude dugoročna. Kongres se suprotstavlja ukidanju građanskih sloboda od strane vlade i buržoazije; gušenju revolucionarnog radničkog i sindikalnog pokreta u zemlji; izražava se puno nezadovoljstvo protiv kontrarevolucionarnog djelovanja jugoslavenske vlade koju igra prema zbivanjima u Rusiji i Mađarskoj i susjednim zemljama, tražeći od te iste vlade da odmah i bezuslovno prizna i uspostavi normalne diplomatske odnose s vladama u tim zemljama.
Kada je riječ o samom Statutu, istaknuto je da je SRPJ(k) jedinstvena partija, a ne savez partija. Nije se bliže odredio način organiziranja mjesnih partijskih organizacija. Donosi se odluka o teritorijalnom ustrojstvu partije. Dato je dosta prostora odnosu Partije sindikalnom organiziranju i pri tome je taj odnos reguliran odlukom o zajedničkom učešću rukovodstava na partijskim i sindikalnim kongresima.
Na kraju rada, Kongres je izabrao Centralno partijsko vijeće, a za glavnog sekretara SRPJ(k) izabran je Filip Filipović.
Analitički pristup rada Kongresa
Može se sa sigurnošću utvrditi da je Kongres ujedinjenja bio prelomni momenat u historiji jugoslavenskog radničkog i sindikalnog pokreta, jer je na njemu stvorena jedinstvena revolucionarna radnička partija. Smatra se da je revolucionarna orijentacija učesnika Kongresa ujedinjenja bila više rezultat borbenog raspoloženja jugoslavenske radničke klase i njenog sindikalnog organiziranja, kao što je i snažan utjecaj krupnih revolucionarnih pobjeda proletarijata u Rusiji i Mađarskoj, kao i revolucionarna gibanja u Evropi. Sigurno, sasvim opravdano i razumljivo u radu Kongresa nije bilo prepoznatljivog marksističko–lenjinističkog revolucionarnog učenja – nedostajala je njegova primjena na jugoslavenskim prostorima. Navedena tvrdnja se može (a nema potrebe) dokazati analitičkim pristupom kongresnih odluka, u njihovoj polovičnosti (nedorađenosti) i nedosljednosti. Analizom se može također utvrditi polovično usvajanje strategije i taktike, koja se izjasnila za obaranje vlasti buržorazije i uspostavljanju diktature proletarijata – jer su ostale nerazrađene.
Akcioni program (usvojen na Kongresu), u vremenu kada su radnička klasa i ostale nezadovoljne mase (seljaštvo) izražavale svoju spremnost i odlučnost za revolucionarna gibanja, nije nudio platformu za okupljanje revolucionarno nastrojenih masa. Reklo bi se da je sam pristup, odnosno Program, više bio kompromis između reformističke i revolucionarne struje „dječja bolest ljevičara“ na samom Kongresu ujedinjenja.
U radu Kongresa iskazano je nerazumijevanje (nepoznavanje) suštine seljačkog pitanja (borbe oko agrarnog pitanja), što je na određeni način otežavao put partije ka revolucionarno raspoloženim seljačkim masama.
Kongres je bio opterećen u svom radu nerazumijevanjem nacionalnog pitanja, – razloge treba tražiti unesenim socijaldemokratskim shvaćanjima o nacionalnom pitanju, jer se nije prepoznalo (ni od strane reformista, ni od strane revolucionarno orijentiranih snaga) nacionalno pitanje, kao jedno od osnovnih pitanja proleterske revolucije u višenacionalnoj jugoslavenskoj državi, i iz tih razloga učesnici Kongresa nisu prepoznali prirodnog i moćnog saveznika radničke klase. U prilog navedene tvrdnje, na Kongresu dominira stav o jednom narodu i „jednoj nacionalnoj državi“ što je vodilo izolaciji radničke klase i pokreta nacionalno ugnjetenih masa.
Umjesto zaključka
Osnivački Kongres SRPJ(k) pada u vrijeme sve snažnijih revolucionarnih gibanja u novoj državi. To je vrijeme mnogobrojnih štrajkaških akcija radničke klase, nemira pa i pobuna seljačkih masa, U takvim uvjetima naglo je jačao utjecaj partije i ona je vrlo brzo izrasla u značajni politički faktor. SRPJ(k) bila je organizator generalnog štrajka u zemlji u znak solidarnosti međunarodnog proletarijata protiv imperijalističke intervencije u Rusiji i Mađarskoj. Na općinskim izborima 1919. i 1920., SRPJ(k) osvojila je općine u mnogim gradovima (Beograd, Zagreb, Osijek, Skopje, Niš i dr.), a na izborima za Ustavotvornu skupštinu, novembra 1920., dobila je 59 mandata i zauzela treće mjesto po broju poslanika u toj Skupštini.
