http://www.politika.co.yu/2003/1025/01_05.htm

[In un solo mese sono stati deportati 4000 Rom dalla Germania in Serbia.
Il fenomeno delle deportazioni ha raggiunto oramai dimensioni epiche.
Molti giovani non parlano nemmeno serbo, perche' sono sempre vissuti in
Germania; e tanti altri sono invece di origine kosovara, ma in Kosovo
non possono rientrare perche' nella provincia regna il terrore di NATO
ed UCK. Tutti costoro vanno cosi' ad aggiungersi ai milioni di profughi
che la Serbia deve gia' accogliere sul suo territorio da quando, nel
1991, l'Europa e gli USA hanno deciso di riportare il nazismo nei
Balcani - deportazioni comprese. (a cura di Olga ed Andrea)]

POZADINA DEPORTACIJE ROMA IZ EU U SRBIJU

Ljudi bez adrese

Za mesec dana samo iz Nemačke u SCG deportovano 4000 Roma


Kad slete na surčinski aerodrom u Beogradu, deportovani Romi iz Nemačke
ostaju potpuno sami, prepušteni svojoj sudbini. Većina njih kada izađe
iz aviona ne zna kuda da ide, s obzirom na to da su neki od njih u
Beogradu poslednji put bili pre 15 godina. Kad ih upitate: kuda ćete
sada, dobijete odgovor "Ne znam". Mnogi od njih ne znaju srpski jezik,
pošto su rođeni u Nemačkoj.

Za aktivistu antiglobalističkog pokreta Andreja Grubačića indikativno
je to što se deportacija Roma, ali i pripadnika drugih nacionalnih
manjina odvija "u potpunoj tišini, o tome se ovde ćuti, o tome niko
ništa ne govori". On je jedan od retkih koji je bio u prilici da
sačeka avion JAT-a koji, inače, svake druge srede prevozi te "ljude
bez adrese", kaže Grubačić.

Za mesec dana iz Nemačke je u Srbiju deportovano 4000 Roma, a tokom ove
godine čak 12.000 ih je proterano iz evropskih država. Mnogi su
isterani s posla, iz stanova iz kojih su mogli da ponesu samo lične
stvari. Oni koji nisu regulisali status, prognani su iz Švedske,
Holandije, Belgije, Luksemburga, Češke, Mađarke i drugih zemalja.

Egzodus Roma

Do kraja ove godine oko 40.000 Roma biće deportovano u našu zemlju.
Većina njih je socijalno ugrožena, a zbog neregulisanih ličnih
dokumenata mnogi ne mogu da dokažu ni da su državljani SCG.

"Oslobađanje evropskih zemalja od romske populacije putem ugovora o
deportaciji je nemoralan čin", kaže saradnik romskog Afirmacionog
centra u Bonu Dejan Marković. Ugovor o repatrijaciji, Nemačka i SRJ
potpisale su još 1996, a posle njegove suspenzije, tokom NATO
bombardovanja, on je obnovljen 2001. godine.

Marković ističe da Nemačka, ali i druge evropske zemlje, u želji da
"očiste" svoje države, utiču na ovaj, "moderan"egzodus Roma. Prema
njegovim rečima "to je nedemokratski, pošto prilikom potpisivanja
ugovora nisu učestvovali predstavnici romske populacije". Takva odluka
doneta je bez razmišljanja o daljoj sudbini Roma, koji uglavnom nemaju
nikakve nepokretnosti u Srbiji, a više od 180.000 njih je napustilo
Kosovo, gde, iz bezbednosnih razloga, ne mogu da se vrate.

"Nemački mediji dosta pišu o deportaciji Roma i dao sam devet intervjua
za razne nemačke novine", ističe Marković. On kaže da se donedavni
predsednik Svetske organizacije Roma Rajko Đurić mnogo zalaže da Romi
kao žrtve genocida na Kosovu dobiju odgovarajući status u Nemačkoj, a
to čini i Društvo za progonjene narode u Getingenu. Na početku je
nemačka vlast uvažavala da Romi s Kosova treba da budu izuzeti od
deportacije, i to je važilo sve do 3. maja 2002. godine, kada je na
jednoj konferenciji ministara unutrašnjih poslova ta odredba ukinuta.
To znači da Romi sa Kosova treba da budu vraćeni.

Izvesna doza rasizma

Predsednik Komiteta pravnika za ljudska prava Biljana Kovačević-Vučo
smatra da "Evropska unija želi da očisti svoje zemlje od drugih naroda,
i to sa izvesnom dozom rasizma". Njena je preporuka da se formira
državna komisija koja bi se bavila ljudima koje na silu vraćaju u
Srbiju i realizacijom tog ugovora, u kojem su naznačena prava i
obaveze naše i nemačke vlade u zbrinjavaju Roma i pripadnika drugih
manjina, koji nailaze na brojne teškoće u novoj sredini.

Ministar za manjinska prava Saveta ministara državne zajednice Srbija i
Crna Gora Rasim Ljajić kaže da je međunarodna zajednica prijem Srbije
i Crne Gore uslovila poštovanjem prava manjina i posebno postojanjem
jasne strategije za unapređenje položaja Roma. To je deo evropske
strategije zbrinjavanja Roma u matičnim zemljama da bi se sprečilo
njihovo useljavanje u bogate zemlje Evrope.

"Evropa tu strategiju ispunjava tako što Romima obećava velike pare, a
daje samo mrvice. Tražilo smo od nemačke vlade da se deportacija Roma
obavlja postepeno, s obzirom na to da nemamo dovoljno novca da ih
zbrinemo, čak ni bilo kakav prihvatni centar, tako da nam je sužen
manevarski prostor. Deportovani Romi, ali i pripadnici drugih
nacionalnih manjina, vraćaju se u Beograd ili u centralnu Srbiju,
pošto na Kosovo ne mogu, a odatle ih, zapravo, ima najviše", kaže
Rasim Ljajić.

Srbija i Crna Gora, u saradnji sa OEBS-om, osnovala je Nacionalni savet
Roma, koji je partner državi. Ministarstvo za manjinska prava je
napravilo strategiju integracije za obrazovanje, zapošljavanje
raseljenih lica, azilante u zemlji, dostupnost socijalne i zdravstvene
zaštite i mogućnost da dobiju nova lična dokumenta. Ali, i tu ima
problema, a to je neprijavljivanje prebivališta, bez kojeg Romi, osim
što ostaju bez krova nad glavom, ne mogu da dobiju zdravstveno i
socijalno osiguranje.

Nada Kovačević