(srpskohrvatski / italiano.
E non solo nei laghi... Ricordiamo che i primi bombardamenti in Bosnia erano all' uranio impoverito. Ivan)
"Vecernji list" 3.2.2009 www.vecernji.hr
03. 02. 2009. | 23:00 |
EKSKLUZIVNO Jablaničko, Ramsko i Buško jezero nakon rata postali tajna odlagališta |
U hercegovačka jezera SFOR bacao opasan otpad |
Autor Valentina Rupčić,
Velimir Begić, Frano Matić |
Jedna od najbolje čuvanih tajni oko odlaganja radioaktivnog otpada konačno je izašla na vidjelo. Radioaktivni materijali razasuti su diljem BiH.
Od radioaktivne boje, koja je godinama prije rata bila smještena u zgradi sadašnjeg Parlamenta BiH, do radioaktivnih lokacija u Han Pijesku i Hadžićima koje su posljedica bombi s osiromašenim uranom koje je bacao NATO, do pojedinačnih lokacija otkrivenih sasvim slučajno u Zenici i drugim mjestima. No postoje veći incidenti.
Francuski “izvoz”
Od radioaktivne boje, koja je godinama prije rata bila smještena u zgradi sadašnjeg Parlamenta BiH, do radioaktivnih lokacija u Han Pijesku i Hadžićima koje su posljedica bombi s osiromašenim uranom koje je bacao NATO, do pojedinačnih lokacija otkrivenih sasvim slučajno u Zenici i drugim mjestima. No postoje veći incidenti.
Francuski “izvoz”
Po potpisivanju Daytonskog sporazuma Hercegovina je potpala u sektor multinacionalne divizije jugoistok pod zapovjedništvom francuske vojske. Francuska je imala problema s odlaganjem velikih količina radioaktivnog otpada koji svake godine proizvodi i inače je poznata kao zemlja koja je spremna “na crno” odložiti radioaktivni otpad. Mediji su više puta pisali i upozoravali o ovom problemu.
Poznat je dugogodišnji spor između Španjolske i Francuske zbog francuskog odlaganja radioaktivnog otpada u pećine ispod Pirineja čiji je ulaz na francuskoj strani, a koje duboko ulaze ispod španjolskog područja. U francuskoj vojsci postoji i specijalna postrojba za odlaganje i rukovanje radioaktivnim otpadom, koju isključivo čine Maori podrijetlom iz Francuske Polinezije i Novog Zelanda.
Od dolaska IFOR-a u BiH pa idućih nekoliko godina specijalna postrojba sastavljena od Maora bila je aktivna na području Hercegovine. Kako nam je detaljno opisao jedan bivši pripadnik SIS-a (Sigurnosno-informativna služba), a kasnije FOSS-a (Federalne obavještajne službe sigurnosti), radilo se o velikoj operaciji tajnog odlaganja radioaktivnog otpada u hercegovačka jezera.
Obavještajne službe otkrile su ovu operaciju, ali je na pokušaje pojedinih političara da se to spriječi međunarodna zajednica isto proglasila ilegalnim i protuzakonitim praćenjem IFOR-a, odnosno SFOR-a. No, kako nam opisuje ovaj bivši obavještajac, operacija je kontinuirano tekla na sljedeći način:
- Brodovi s radioaktivnim otpadom uplovljavali su u crnogorsku luku Bar gdje je teret pod maksimalnim i nevjerovatnim osiguranjem francuski kontingent vojnih snaga, bez ikakvih kontrola eskortirao do Stoca. U Stocu su kontejneri s otpadom zalivani betonom i više tona teški betonski blokovi prilagođeni su helikopterskom transportu, odnosno kačenjem za helikopterske sajle.
Meta su bila tri hercegovačka jezera - Buško, Ramsko i Jablaničko. U ta jezera su godinama francuski helikopteri IFOR-a i SFOR-a u noćnim satima nad najdubljim dijelovima jezera bacali velike betonske blokove s radioaktivnim otpadom, stotine blokova. O tome svjedoče i stanovnici koji žive u neposrednoj blizini jezera koje su noćima budili helikopteri u niskim preletima s okačenim teretom.
Birane duboke jame
Odlično izabrana mjesta s velikim dubinama, neposjedovanje adekvatne opreme, poratno stanje, u ratu porušena i prognana mjesta, nezainteresiranost i strah domaćih vlasti od međunarodnih posljedica doveli su do toga da u ova tri hercegovačka jezera leži smrtonosni otpad. Kako je strah opravdan, govore nam i ribiči koji, kako su izjavili, znaju ove priče i izbjegavaju ići u ribolov na ova tri jezera.
Priča o radioaktivnom materijalu u BiH smatra se svojevrsnom “državnom tajnom”. Pojedinci poput ovoga bivšeg obavještajca pokušali su na ovakav način upozoriti na postojanje ovog problema, no sve je završavalo zataškavanjem. Stotine tona streljiva s osiromašenim uranom i sada su ukopane u zemlju u BiH, što su međunarodne agencije i potvrdile. Posljedice odlaganja opasnih materijala nikada se u BiH nisu ozbiljnije istraživale.
---
Bosnia/ Giornale croato: Nato gettava rifiuti radioattivi in laghi
La Francia così si sarebbe sbarazzata di tonnellate di materiale
Roma, 4 feb. (Apcom-Nuova Europa) - Attraverso la missione Nato di peacekeeping in Bosnia-Erzegovina, la Francia si sarebbe sbarazzata di una gran quantità di rifiuti radioattivi gettandoli nei laghi erzegovesi. Lo scrive il quotidiano croato Vecernji list citando ex agenti dei servizi bosniaci.
Stando a quanto si legge sul quotidiano, arrivando in Bosnia nell'ambito delle missioni di peacekeeping Ifor e Sfor i francesi hanno subito messo in campo un operazione per sbarazzarsi dei rifiuti. I servizi bosniaci hanno scoperto l'operazione, ma il tutto è andato avanti.
"Le navi con i rifiuti radioattivi arrivavano nel porto montenegrino di Bar. Poi il carico veniva scortato da un sproporzionato contingente francese sino a Stoca, dove i container con i rifiuti venivano riempiti con colate di cemento", racconta un ex agente dell'intelligence di Sarajevo.
Secondo il suo racconto, questi blocchi venivano quindi gettati con degli elicotteri in tre laghi: Busko, Ramsko e Jablanicko. "Per anni gli elicotteri francesi dell'Ifor e della Sfor hanno gettato i blocchi di cemento nei punti profondi dei laghi, centinaia di blocchi. Lo testimonia anche la gente che abita vicino ai laghi, che di notte veniva svegliata dai voli a bassa quota e dallo sgancio del materiale".
Vecernje novosti [si legga: Vecernji List] sostiene che la storia è ben nota agli abitanti del luogo e sottolinea che i pescatori della zona si guardano bene dall'andare a pesca nei tre laghi "discarica". "La storia del materiale radioattivo in Bosnia segreto di Stato", afferma il quotidiano.