http://www.b-i-infos.com/index.html

"Balkans Infos"

B. I. Balkans-Infos est un mensuel de politique internationale
totalement indépendant de tout gouvernement, institution ou parti, qui
paraît depuis près de sept ans. Il n'est diffusé que sur abonnements.
Fondé à l'origine pour réagir aux mensonges des grands médias
concernant la Yougoslavie et les Balkans, il est devenu un organe de
référence dans une dénonciation d'ensemble de l'impérialisme
économique, du fanatisme religieux et de la désinformation.

B.I. Balkans - Infos N° 75 mars 2003

EDITORIAL N 75

SOMMAIRE DU N° 75

Le pouvoir mondial du "nouveau messie" : le "révérend" Moon. Une
remarquable étude de Michel Blanzat sur l'influence secrète d'un des
hommes les plus puissants de la planète, à la fois sur Washington et
sur Pyong Yang.

Un nouveau document de Pierre Hillard : la carte de l'Europe en
miettes qui préfigure la mosaïque continentale préparée par les
partisans de la globalisation.

Le compte rendu d'une visite de huit jours en Irak, par le
contre-amiral Claude Gaucherand, qui prouve que "ce pays ne menace
personne".

Le bilan de deux ans et demi de régime "démocratique" pro-occidental à
Belgrade. Un constat saisissant de chaos organisé, de misère et de
néo-colonialisme de la communauté internationale.

L'analyse de la constitution ubuesque qui doit régir le nouveau
monstre inventé par la diplomatie occidentale : la Serbie-Monténégro.
Une étude de Kosta Christitch.

Komnen Becirovic corrige les erreurs historiques d'Edgar Morin à
propos de la "civilisation" turque dans les Balkans.

Les réactions aux menaces de guerre à l'Irak, de diverses
personnalités : Rony Brauman, Tzvetan Todorov, Bernard-Henri Lévy,
Christiane Taubira, Harold Pinter et Stella Jatras.

Le Dr Rajko Dolecek dit la vérité sur l'idole des salons de "gauche",
Vaclav Havel - une vérité qui contraste avec l'hagiographie officielle
- et le Dr Martin Janecek traite des rapports entre occident,
orthodoxie et islam.

Les " nouvelles de l'empire " font le point sur les derniers progrès
de la colonisation américaine dans le monde.

La rubrique "entre guillemets" décrit l'embarras des pauvres intellos
de Saint-Germain des Prés, qui ne sont pas pacifistes mais ne veulent
pas la guerre et qui sont pro-américains tout en s'inquiétant des
délires de Washnington.

Le quatrième roman d'Ivanka Mikic, "Komarac", remporte un succès
mérité à Belgrade. Le livre en serbe est disponible en France pour le
prix de 15 euros (envoi compris). Le commander au journal.

---

Abonnements

http://www.b-i-infos.com/sab.html

S'abonne pour 20 numéros
45 euros pour la France
65 euros hors France (par voie rapide)

S'abonne pour 10 numéros
30 euros pour la France
40 euros hors France (par voie rapide)

---

B I
Rédaction / Administration
CAP 8
BP 391
75869 PARIS cedex 18

lodalmas@...
Tel : 01 42 54 25 01
Fax : 01 42 23 07 30

(na engleskom i srpskohrvatskom)


=== ENGLISH ===

ARTEL GEOPOLITIKA by www.artel.co.yu
office@...
Date:21 February 2003


The Book of Borka Vucic: BANKING - CHOICE OR DESTINY

The book "BANKING - CHOICE OR DESTINY?" is
the first monograph published by Udruzenje gradjana CER.

This association is also editing the
monthly journal "Geopolitika"
already for two years.
The book is written in latin letters,
the format is B-5 (17x24 cm), the
volume is 328 pages, with more
than 200 illustrations;
black&white and colour
photographs, facsimiles, tables,
extracts, "tumbstones" of loans,
bonds and other placements.

The book can be ordered at the address:
E-mail: bvcycha@...
Fax: +381 11 367 17 99

Price: $12 or 12?
Zepter Bank, Bulevar Mihajla Pupina 117, 11070 Novi
Beograd, Serbia & Montenegro
540100-17250647 Udruzenje gradjana Cer


Extracts from the foreword, preface, reviews, synopsis
etc.

... It is uncommon that a Banker writes a book about
banking, most of the time it is done by governors of
Central Banks. This is probably due to business
confidentiality. The testimony of Borka Vucic of the period
of four decades, as seen in the book "Banking, a choice or
destiny", is therefore of interest to readers, especially for
those with good intentions and to those who are
uninformed of the happenings in our imperiled country.
... Indeed, the author defends and presents Yugoslav
banking during the development period of transformation
from the plan economy to market economy, with facts,
rarely seen documents and photographs. This especially
relays in respect to efforts and achieved results on the
international segment.
... Of interest are also parts of the book which talk about
connecting commercial banks, especially the Beogradska
Banka, with international institutions, with intentions to
apply investment programs as well as the rapid adjustment
to modern models of capital markets. This explains the fact
that Beogradska Banka, as well as some other Yugoslav
banks, were among the top 1000, 500 and 100 listed banks
on the World, European and East-European markets.

[photo] President of the Republic of Cyprus George Vassilliou opens
a new building of Beogradska banka, Nicosia,in May 1991

[photo] With Tassos Papadopoulos, Nicosia, 1991

[photo] Kikis Lazarides, Chairmain of the Cyprus Popular Bank (in
the middle), Andreas Philipou of the Central Bank and the
Governog (right)

[photo] With the Serbian Patriarch Mr. Pavle and the Cypriot
Archbishop Mr. Chrisostomos

... The period of UN-sanctions and the financial blockade
are illustrated with the Bank's efforts to survive. An
impression of constant straggle appears and determination
to use allowed models in order to comply with sanctions
and at the same time to comply with Yugoslav legal
procedures and those of countries and markets where it
was possible and legal.
... While reading the book, the reader receives a strong
impression about a woman banker - a professional, who
cuts through this men's world of extraordinary and
influential experts, sometimes in very hard circumstances.
... The author still carries the spirit of optimism after
leaving the position of the President of the Yugoslav
largest bank. She writes a book, maintains contacts with a
large circle of friends, experts of banks, companies and
from various institutions of the country and abroad.

[photo] A visit of David Rockefeller, Chairman of the Chase
Manhattan Bank, New York, 1979 (B. Zoric, B. Vucic, D.
Rockefeller, B. Kostic)

[photo] With the Director of Barclay`s Bank, Mr. Michael London
and his deputy, Mr. G. Miller

[photo] With Edward Palmer, the Executive President of Citybank,
New York

[photo] Signing the contract with EXIM Bank, Washington for the
purchase of the plane DC - 10

... Although an aged person, she learned to use the PC and
the internet. She likes to help and maintain contact with
Yugoslavs abroad-Diaspora, which she appreciates it very
much.
... Involvements in the activities of The Fund for
Supplemental Education of Young Farmers are of most
interest to the author as well as a fast integration of 120
farmers into the program for specializing in 2002/03 in
Austria, Germany, Denmark, Ukraine, Canada, Australia
and the Republic of South Africa.
... Since her early youth, carried by curiosity of spirit,
persistency and consistency, she walked along the path of
her choice and her destiny and along the hard and
complicated paths of banking, constantly learning and
simultaneously teaching others, always advancing and
enabling others to advance.
... Life destiny was often cruel to her, but despite of all, she
remained always strong, surprising even those who know
her very well, how she is able to absorb her energy and
strength.
... The book is distincted by plenty of information,
important and interesting data and a string of didactical
and ingenious events, all presented in a direct, simple and
clean language style. The book is entirely a reflection of
her personality, her life approach and believes and
therefore it presents a precious testimony.
... This book, written by Borka Vucic, is therefore not only
a book about a woman banker and the banking profession
but also a wonderful story about our people.

Serbia needs tolerance and reconciliation of the Left and
the Right block, of the Karadjordjevic and the Obrenovic
dynasties, Communists and Non-communists, Chetnics
and Partisans, Believers and Non-believers, the North and
the South, Ideologists and the Practical, the Capital and
the Province.
Our homeland needs harmony and unity, respect of
history, traditions and continuity
in accordance with the course of a modern and humane
civilization.

CONTENT

FOREWORD 9
THE REASON WHY I AM WRITING A BOOK 13
CHILDHOOD, EDUCATION AND FAMILY
o My Grandfathers Dragic and Simeun 23 o Encounter at
the Drinking Fountain 25 o Entrance Examination in
Obrenovac 27 o Challenge of the City Life 29 o German
Occupation and Joining Partisans 31 o Story about the
Faculty and Professional Orientation 35

II BANKING WAYS AND CROSSWAYS
o Overture for the Banker 41 o Krajger's Favourable Evaluation 41
o High Level Practice 44 o Misunderstandings with the Chief 45
o Establishment of the Economic Bank of the Republic of
Serbia in 1961 46 o Orientation to the Market, and
International Operations 47 o Field Work 48

III CHALLENGE OF THE INTERNATIONAL
CAPITAL MARKET
o Opening to International Market 53 o A Visit to a London Broker 55
o Good Intentions of "Great Banker" 56 o An Englishman
and the Plum Brandy 58 o Airline Business with the EXIM Bank 61
o European Continental Partners - HERMES and COFACE 63

IV THE INTERNATIONAL MONETARY FUND
AND THE WORLD BANK
o Integration in International Organizations 67 o Activities
of the IMF and World Bank's Delegates and of Other Important Guests 68
o The World Bank Projects 69 o Structural Adjustment Loan (SAL) 70
o World Experience of a Man from Jagodina 71 o Visits of
the International Monetary Fund and the World Bank to Belgrade 71
o The Anglo-Yugoslav Bank 72 o In the Summer House
of the Obrenovic Dynasty Near Smederevo 77 o Visit to
Mr. David Rockefeller 78 o What Meant the Beogradska
Banka Guarantee for the "Sava" Centre and the
"Intercontinental" Hotel 79 o The "Sava" Centre 80 o
Clinton's Speech - Malum omen 82

V TRACKING WORLD TRENDS
o Tendencies of Bank Integration Processes 87 o Merger of
Banks 88 o Facing Reality 90 o Belgrade Bank Group 90 o
Consolidation of Banks within the Beogradska Banka
System 92 o The First Borrowing Worth $ 50 Million and
Repayment Ahead of Schedule 97
o International Payment Transactions 98 o Financial
Market in the Country 99 o Restored Confidence 99 o The
War Bank 102 o E-75 Motorway /Novi Sad-Belgrade Section/ 104 o
Public Loan for Economic Development of the Republic of
Serbia 105 o "Old" Foreign Currency Savings 107
o The Donor Bank 109

VI OPENING STATEMENTS
AT THE MEETINGS OF BEOGRADSKA BANKA a.d.
o Shareholders Regularly Furnished with Information 173
o Opening Statement at the Seventh Meeting of
Beogradska Banka a.d. held on 12 June 1998 173 o
Opening Statement at the Tenth Meeting Session of
Beogradska Banka a.d. held on 14 December 1999 124

VII FOREIGN LOANS AND DEVELOPMENT
o Syndicated Loans, Public and Private Placements 137 o
New President of the Bank - Slobodan Milosevic 145 o
Long-term Loan Worth $ 700 Million 148 o Our
Economic and Financial Cooperation with Kuwait 148 o
The Falcon on the Emir's Shoulder 150 o Our Delegation
in Kuwait at the Conference of Potential Investors 752 o
The Joke and the Truth about Slobodan Milosevic's
Knowledge of English 153 o Significant Syndicated Loans
155 o Linking Theory and Practice 158 o A Junior
Colleague from Austria 159 o Recommendation for the
International Banking Summer School 160
o Experiences with the General Manager 160

VIII BEOGRADSKA BANKA - CYPRUS,
OFF-SHORE BANKING UNIT (BB COBU)
o Orientation to Financial Cooperation with the Middle East 165
o Ideal Location 165 o Cyprus - Divine Gift for Businesses 166
o Off-shore Companies 167 o Cooperation with Law Office Tassos
Papadopoulos and Renown Audit Company Price Waterhouse 169
o Cooperation with Banks in Mixed Ownership 170
-Successful Business Performance 177 o The President of
Cyprus Attending the Opening of the New Premises 173 o
Sky Promotion of BB COBU 176
o The Chance Which Should Not Be Missed 177

IX SANCTIONS OF THE UNITED NATIONS
o Operations Getting Worse 157 o Unjustifiably Frozen Assets 157
o Accusations with no Grounds but with Evil Intention 152
o Continuity of Success 152 o Control without Remarks 153
o Facing Temptation with Two Ladies 155 o Futile Effort 155
o A Bank for Some Other Times 155 o English Impoliteness 159
o American Welcome 190 o The Truth about Frozen Assets in America 190

X YUGOSLAV PEOPLE IN CYPRUS
o Activities of Businessmen and Bankers 195 o
Motherland in the Heart 196 o A Loyal and Compact
Team 201 o A Non-Banking Success 202 o Gratitude to
the Cypriot People 202 o The Ambassador's Statement 204

XITHE WORLD ECONOMIC FORUM
o Meeting in Salzburg in 1998 211

XII HELP FROM THE DIASPORA
o Assembly and Councils of the Diaspora 217 o Great
Success of the First Assembly 220 o A Visit to a Farmer's
Holding 223 o Thin Layers of Dough from Valjevo in Paris 223 o
Customs Duties, Citizenship and Additional Training 225
o The Serbian Home - Decision of the Assembly 225 o
The Serbian Memorial -Srboslov 225 o Small- and
Medium-Size Projects - A Farmer Seeking the Rain 226

XIII HOLDING POSITION OF FEDERAL MINISTER
o Federal Minister for Coordination with International
Financial Institutions 231 o Main Tasks that Occupied Me
234 o Banking and Financial Market in Yugoslavia-
Constraints and Possibilities in Post-Sanctions and
Post-NATO Aggression Period 238

XIV FUND FOR SUPPLEMENTAL EDUCATION
OF YOUNG FARMERS
o Support to Young Rural Population 249 o Requirements
for Loan Disbursement 251 o Education Centres 251 o
Financial Operation of the Fund 253

XV REFLECTION IN THE PUBLIC MIRROR
o Others about Me, and I about Myself 257

XVI MY "LEAVING" THE POSITION
OF PRESIDENT OF BEOGRADSKA BANKA
o Destiny of the Biggest Development Bank 295 o Raid by
Unknown Persons 296 o Difficulties in Providing the
Meeting Hall 298 o Attempt of Raid and Take-Over of the
Bank 299

EPILOGUE 311

EPILOGUE

Immediately after the first edition of this book was
published in late August 2002, it was presented to the
public in Belgrade, Novi Sad and Krupanj (my native
town). The second and third editions followed soon.

The book presentations were very well attended and in the audience
were sitting mostly young people, holders of high academic titles,
bankers, diplomats, journalists as well as many other friends of
mine. The book was presented by Prof. Dr. Oskar Kovac,
Prof. Dr. Zora Zakic, Radovan Pesikan, M.Sc., Merima
Rankovic, Editor-in-Chief of the Jugoslovenska Knjiga,
Dragutin Matanovic, a businessman, and Dr. Slavko
Mrdovic, a surgeon, from our Diaspora in Switzerland.
They all underlined the message the book conveys and the
topicality of its testimony about the development of the
Yugoslav banking and economy over a rather long
historical period of time.

[photo] Presentation on Kolarac university, August 2002

Serbian media also covered this event by a number of
interesting and positive reviews of the book published in
several dailies, weeklies and periodicals {Politika, Glas
Javnosti, Vecernje novosti, Nacional, Svedok, llustrovana
poli-tika, Nin, Selo, Telegraf, EU market) as well as in TV
programmes.
The English edition is intended for my business partners,
bankers and numerous friends all over the world. I believe
that many of my countless colleagues and friends abroad
will recognize themselves in this book.
It is precisely at this point in time that I wish my book to
be a part of a broader programme of intellectual
self-defense and protection against malicious
manipulations coming from a number of both local and
foreign circles.
Presently, the current regime in my country is
thunderously announcing that the "reforms' and the
transition process it is implementing represent a final shift
from the Soviet-type centrally and administratively
planned economy to the one market oriented. I, therefore,
feel it necessary to emphasize that the centrally planned
economy was abandoned in the former Yugoslavia far
back during the 1950s. The beginning of my banking
career precisely coincided with the processes of transition
and orientation to the market economy and with the
linking with foreign money and capital markets. I very
well remember that in the course of the 1960s a
comparative study of market functioning was made in
Oxford in which Yugoslavia held a place between
Germany and Japan. Accordingly, Yugoslavia commenced
its market transition process immediately after the
economic enterprises were entrusted to workers to manage
them, in the period of the so-called workers'
self-management. As early as at the beginning of the
1950s the state domination started to decline gradually,
and the economic results Yugoslavia had achieved from
that moment on were so striking that the countries
currently undergoing transition can only dream of.
Yugoslavia was for years recording the fastest economic
growth in Europe and I remember very well (in 1962 our
country had a higher living standard than Italy) that in
terms of the rate of growth Yugoslavia was just after
Japan.
It is interesting that the transition process in the former
Yugoslavia is currently hardly ever mentioned, let alone
the results it had achieved, even by international
institutions involved in that process. For example, the
World Bank published a specific analysis of the transition
processes in all countries of the world; however,
Yugoslavia's efficient and effective transition carried out
back in the 1950s and later has not been mentioned at all.
Many eminent economic experts, whose views I fully
share, think that this is just the matter of a solely
ideological approach on the side of international
institutions whose only interest is to expand their activities
and to facilitate the companies from the west, in the first
place, to conquer new profitable markets.
By carefully analyzing the transition processes in the
countries which became independent by seceding from
Yugoslavia, one can note that no transition process is in
place there. Instead, one can speak of the process of
restoration of capitalism from the time of monarchial
Yugoslavia combined with the concept of cheap and hasty
privatization of good and market-oriented enterprises.
Similarly, in one of his interviews, Dr. Branko Horvat,*
Professor at the Faculty of Economics of Zagreb,
emphasized that "if the present-day situation in any of the
former republics is compared with the situation that
prevailed in Yugoslavia in the past, one can note that
everything has devalued and that the former Yugoslavia,
which was once on the top internationally, now has the
successors who are in the so-called Western Balkans. All
the countries that cannot join the European Union are
placed there". He thus concludes that all countries that
were part of Yugoslavia have over the last 10 years been
experiencing an economic crisis deeper than the one
recorded worldwide in the course of the 1930s.
Also interesting was the lecture delivered by Dr. Ivan
Ribnikar,* Professor at the Faculty of Economics of
Ljubljana, at the Milocer Seminar in September 2002. His
point was that the most important issue in transition is not
to allow any enterprise to fail if its problems can be settled.
Presenting Slovenia's experience, Dr. Ivan Ribnikar
pointed to the erroneousness of the idea of having
everything first "cleaned" in a country and then start again
from the very beginning. Slovenia saved everything it
could by implementing a persistent rehabilitation of the
bank and enterprise sector. Slovenian Government has not
liqudat-ed its own banks; instead it has consolidated them.
Therefore, the results Slovenia has achieved show that in
terms of business effectiveness Slovenia is holding the first
place, while in terms of invested foreign capital it is at the
very bottom. Western theoreticians, including international
financial institutions, the IMF and the World Bank did not
agree with this model; however, Slovenia has so far
managed to protect itself against such influences of theirs.
Since the new regime came to power in Serbia on 5
October 2000, the process of major socio-economic
changes has entirely neglected the continuity in all
segments of economy and finance. Everything is being
commenced from the very start. Such practice is neither
good for the processes in the country nor for cooperation
with foreign commodity and financial markets. For
example, the hasty decision on bankruptcy of four national
banks (Jugobanka AD, Beogradska Banka AD,
Investiciona Banka AD and Beobanka AD) is a major
failure on which history and future generations will surely
pass their judgement. What is already clear now - imposed
liquidation of these commercial banks caused immediate
suffocation of production and development. A standstill
and apathy are characterizing the development of one of
the most significant factors in the fight against
unemployment and for economic progress. On the other
hand, major decisions are made in the area of privatization
even before the appropriate legislation come into force,
which speaks a lot about the (irregularity of the
privatization process.
Support to agriculture is only declarative in nature and I
wish to ascertain that even during the hardest time of
economic and financial sanctions and international
isolation, the agricultural sector enjoyed more incentives
and support than it is the case nowadays. It is the major
and significant economic area which helped us survive in
all serious crises, wars and ten-year long sanctions
imposed by the international community and the USA,
including the NATO bombing.
Also, the role of domestic banks in development is
restricted, while foreign banks whose number is significant
and which are privileged in relation to local banks do not
engage in investment, which prevents realization of
positive transition trends.
Monographs of commercial bankers are rare, they are
more often written by central bank governors. This book is
my testimony of the events, facts, rarely published
documents and pictures covering the period of four
decades.
I have written the Banking - Choice or Destiny not only
to let the reader get the impression about me as a lady
professional banker fighting her way through the male
world of extraordinary and influential experts in,
sometimes, impossible circumstances. But at the same time
I defend in this book the Yugoslav commercial banking,
Beogradska Banka and their roles in development projects
in the country, particularly in cooperation with
international financial institutions and commercial banks
in implementing investment projects in infrastructure,
industry, agriculture, tourism, etc. Our commercial banks
were always able to quickly adapt to current capital
market models by establishing direct interest-based
relations with foreign commercial banks, funds and state
owned financial and insurance institutions (the EXIM
banks, ECGD, COFAS, HERMES, EDC, etc.) without
assistance by mediators. Our bankers acquired
specialisation and training in accordance with the
requirements of western banking, particularly in showing
the business performance of either banks or companies, as
well as in showing their audited balance sheets and profit
and loss accounts. Finally, we wanted to boast as
aggregate Yugoslav commercial banking at that time of
our regularity in repaying contracted international loans
and of a sustainable debt servicing ratio of the country.
I am proud that I can say that at that time which was
characterized by a severe bank competition internationally
my Beogradska Banka was on the list of 100 major world
banks and among the first 20 in Europe.
It is for this reason that today, when my thoughts flash
through numerous reminiscences about my engagement in
banking and finance during the past years, I am filled with
pleasure. It is true that the banking business has its strict,
precisely defined and exact rules and standards; however, it
is just these rules and standards that require
open-mindedness, listening with care and concentration to
every business partner, no matter whether a new or an old
one - and also making maximum efforts to help him. In
today's world of global and technological civilization there
are a great number of high quality and profitable projects
the implementation of which is waiting to be supported,
especially in small countries and those undergoing
transition. It is, therefore, important to have in such
countries sound and strong domestic banks as well as
highly professionally trained domestic bankers. It is
necessary for the development of Serbia, as it is also for
the creation of the conditions for as many job opportunities
as possible.
I belong, perhaps, to a different school of thought. I do
hope, however, that one of the priority tasks of another
and better government in Serbia will be to acknowledge
the continuity in the country's development and to show
more respect for its own human resources and positive
experiences.

The Author


=== SRPSKOHRVATSKI ===

ARTEL GEOPOLITIKA by www.artel.co.yu
office@...
Datum: 19. februar 2003. g.


Knjiga Borke Vucic: BANKARSTVO - IZBOR ILI SUDBINA

UVOD
Prva monografija u okviru Izdavackog plana Udru?enja gradana CER.
Ubraja se u memoarsku literaturu.
Pored uvoda, predgovora i autorovog objasnjenja o tome zasto pise
knjigu, sadr?aj ukljucuje 16 poglavlja i indeks imena.

Knjiga je stampana latincnim pismom, formata B-5 /17x24 cm/, obima 312
stranica, sa preko 200 ilustracija; crno-bele i kolor fotografije,
faksimili, tabele, izvodi, tumbstones /spomen ploce/ kredita,
obveznica i drugih plasmana.

Prvo izdanje, brosirano, stampano je u 500 primeraka.

Drugo izdanje, tvrdi povez, stampano je u 500 primeraka.

Knjiga se mo?e kupiti u mnogim knji?arama sirom
zemlje i naruciti na bvcycha@..., fax: +381 11 367 17 99.

Izvodi iz uvoda, predgovora, recenzija, sinopsisa i dr.

... Retko poslovni bankar pise knjigu o bankarstvu, to cesce
cine guverneri centralnih banaka. Verovatno zbog
poslovne tajne. Svedocanstvo Borke Vucic u periodu od
cetiri decenije u knjizi Bankarstvo, izbor ili sudbina zbog
toga je interesantno za citaoce, posebno dobronamerne i
nedovoljno upucene u dosadasnja zbivanja nase, po svemu
ugro?ene zemlje.

... Zaista, autor cinjenicama, retko videnim dokumentima i
slikama u svojoj knjizi prezentira i brani poslovno
bankarstvo Jugoslavije i Srbije u periodu razvoja od
planske ka tr?isnoj ekonomiji. To se narocito odnosi na
njihove napore i rezultate na medunarodnom segmentu.

... Zanimljiva je obrada povezivanja poslovnih banaka i
Beogradske banke sa medunarodnim finansijskim
institucijama na realizaciji investicionih projekata i
sposobnosti brzog prilagodavanja savremenim modelima
tr?ista kapitala. Zato je razumljivo da su se Beogradska
banka i jos neke jugoslovenske banke godinama nalazile na
listi medu hiljadu, petstotina i sto najvecih svetskih,
evropskih i istocno-evropskih banaka.

... Period sankcija OUN-a i finansijske blokade u knjizi se
ilustruju kroz velike napore Beogradske banke za
pre?ivljavanje. Posebno se stice utisak stalne borbe i
upornosti za koriscenje dozvoljenih modela u cilju
pridr?avanja sankcija i u skladu sa zakonskom procedurom
Jugoslavije i zemalja onih tr?ista gde je to bilo moguce i
legalno.

... Citajuci knjigu, citalac dobija sna?an utisak o ?eni
bankaru - profesionalcu, koja se probija u tom muskom
svetu izuzetnih i uticajnih strucnjaka u ponekad
nemogucim uslovima.

... Duh optimizma autor nosi u sebi i posle odlaska sa
mesta predsednika najvece banke Jugoslavije. Pise knjigu,
odr?ava kontakte sa velikim krugom prijatelja, strucnjaka
iz banaka, kompanija i raznih institucija u zemlji i svetu.

... Iako u poznim godinama naucila je da koristi kompjuter
i internet. Rado obavlja poslove i kontakt sa dijasporom
koju veoma uva?ava.

... Ipak najradije se ukljucuje u razgovor o aktiviranju
fonda za doskolovanje mladih seljaka i njihovo sto br?e
ukljucivanje u realizaciju programa za odlazak 120
kandidata na specijalizaciju u 2002./03. godini u Austriju,
Nemacku, Dansku, Ukrajinu, Kanadu, Australiju i Ju?nu
Afriku.

... Od rane mladosti, vodena radoznaloscu duha, upornoscu
i doslednoscu, isla je putem svoga izbora i svoje sudbine,
teskim i komplikovanim stazama bankarstva, stalno uceci i
istovremeno uceci druge, stalno napredujuci i istovremeno
omogucavajuci napredak drugima.

... ?ivotna sudbina je bila prema njoj cesto okrutna, ali je,
bez obzira, na sve ostala jaka, nepokolebljiva i sna?na
duhom, ostavljajuci one koji je poznaju u nedoumici odakle
crpi energiju i snagu.

... Njenu knjigu odlikuje obilje informacija, va?nih i
interesantnih podataka i niz poucnih i duhovitih
dogadanja, sve iskazano neposrednim, jednostavnim i
cistim jezickim stilom. Knjiga je u potpunosti odraz njene
licnosti, shvatanja i verovanja i otuda predstavlja
dragoceno svedocanstvo.

... Njena knjiga o ?eni bankaru otuda i nije samo knjiga
njoj i njenom pozivu vec je istovremeno i jedna divna prica
o nasem velikom narodu...


SADR?AJ

UMESTO PREDGOVORA 11

ZASTO PISEM KNJIGU 15

I
DETINJSTVO, SKOLOVANJE I PORODICA
* Deda Dragic i deda Simeun 25 * Susret na cesmi 27 *
Prijemni ispit u Obrenovcu 29 * Izazov gradskog ?ivota 30
* Nemacka okupacija i odlazak u partizane 32 * Prica o
fakultetu i profesionalno opredeljenje 36

II
BANKARSKI PUTEVI I RASKRSCA
* Uvertira za bankara 41 * Povoljna Krajgerova ocena 41
* Praksa na visokom nivou 44 * Nesporazumi sa sefom 45
* Osnivanje Privredne banke Republike Srbije 1961. godine
46 * Orijentacija na tr?iste i poslove sa inostranstvom 47 *
Terenski rad 48

III
IZAZOV ME?UNARODNOG TR?ISTA KAPITALA
* Otvaranje prema inostranom tr?istu 51 * U poseti
londonskom brokeru 53 * Dobronamernost "velikog
bankara" 54 * Englez i sljivovica 56 * Avio biznis sa
EXIM bankom 59 * Evropski kontinentalni partneri -
HERMES I COFACE 60

IV
ME?UNARODNI MONETARNI FOND I SVETSKA BANKA
* Ukljucivanje u medunarodne organizacije 63 * Aktivnost
delegata MMF-a i Svetske banke kao i drugih znacajnih
gostiju 64 * Projekti Svetske banke 65 * SAL kredit 66 *
Mondijalisticko iskustvo jednog Jagodinca 67 * Gostovanje
MMF-a i Svetske banke u Beogradu 67 * Anglo Yugoslav
Bank 68 * U starom letnjikovcu dinastije Obrenovic kod
Smedereva 73 * Elitne zvanice pod satorom 74 * Poseta
Davidu Rokfeleru 74 * Sta je znacila garancija Beogradske
banke za Centar "Sava" i "Interkontinental" 76 * Centar
"Sava" 77 * Klintonov govor - Malum omen (los
predznak) 78

V
NA TRAGU SVETSKIH TRENDOVA
* Tendencije integracije banaka 83 * Ukrupnjavanje
banaka 84 * Suocavanje sa realnoscu 86 * Beogradska
bankarska grupa 87 * Konsolidacija banaka u sistemu
Beogradske banke 90 * Prvo zadu?enje vredno 50 miliona
dolara i otplata pre roka 94 * Platni promet sa
inostranstvom 95 * Finansijsko tr?iste u zemlji 96 *
Vraceno poverenje 96 * Ratna banka 99 * Autoput E-75
/deonica Novi Sad-Beograd/ 101 * Zajam za privredni
razvoj Republike Srbije 102 * Stara devizna stednja 103 *
Banka - donator 105

VI
UVODNA IZLAGANJA SA SEDNICA SKUPSTINA
BEOGRADSKE BANKE a.d.
* Redovno informisanje akcionara 109 * Uvodno izlaganje
na VII sednici Skupstine Beogradske banke a.d., odr?anoj
12. juna 1998. godine 109 * Uvodno izlaganje na X sednici
Skupstine Beogradske banke a.d., odr?ane 14. decembra
1999. godine 119

VII
INOSTRANI KREDITI I RAZVOJ
* Konzorcijalni krediti, javni i privatni plasmani 131 *
Novi predsednik banke - Slobodan Milosevic 139 *
Dugorocni kredit vredan 700 miliona dolara 142 * Nasa
privredna i finansijska saradnja sa Kuvajtom 142 * Soko
na ramenu emira 144 * Boravak nase delegacije u Kuvajtu
na konferenciji potencijalnih investitora 146 * Sala i zbilja
o ucenju engleskog jezika Slobodana Milosevica 147 *
Znacajniji konzorcijalni krediti 149 * Spoj teorije i prakse
152 * Mladi kolega iz Austrije 153 * Preporuka za
Medunarodnu bankarsku skolu 154 * Iskustva sa
generalnim direktorom 154

VIII
"BEOGRADSKA BANKA - CYPRUS, OFFSHORE
BANKING UNIT" (BB COBU)
* Orijentacija finansijske saradnje sa bliskim istokom 159 *
Idealna destinacija 159 * Kipar - bo?ji dar za biznis 160 *
"Offshore" kompanije 161 * Saradnja sa advokatskom
kucom "Tassos Papadopoulos" i poznatim revizorom
"Price Waterhouse" 163 * Saradnja sa mesovitim bankama
164 * IICY International Investment Corporation for
Yugoslavia 165 * Uspesno poslovanje 166 * Predsednik
Kipra na otvaranju nove zgrade 167 * Nebeska promocija
"BB COBU" 169 * Sansa koja se ne propusta 170

IX
SANKCIJE OUN
* Pogorsanje poslovanja 173 * Bezrazlo?no zamrznute
devize 173 * Optu?be bez osnova ali i sa namerom 174 *
Besprekorni cash flow 174 * Kontinuitet uspeha 175 *
Kontrola bez primedbi 176 * U iskusenju sa damama 177 *
Napor bez uspeha 179 * Banka za neka druga vremena 180
* Engleska neuctivost 181 * Americka dobrodoslica 181 *
Istina o zamrnutim sredstvima u Americi 182

X
JUGOSLOVENI NA KIPRU
* Aktivnosti privrednika i bankara 187 * Domovina u srcu
188 * Odana i kompaktna ekipa 193 * Vanbankarski uspeh
193 * Hvala kiparskom narodu 194 * Ambasadorova izjava
196

XI
SVETSKI EKONOMSKI FORUM
* Sastanak u Salcburgu 1998. godine 201

XII
POMOC DIJASPORE
* Sabor i Saveti dijaspore 207 * Veliki uspeh na prvom
saboru 210 * Poseta seljackom gazdinstvu 213 * Valjevske
kore za pitu u Parizu 213 * Carine, dr?avljanstvo,
dopunska nastava 215 * Srpski dom - odluka Sabora 215 *
Srpski memorijal, Srboslov 215 * Mali i srednji projekti -
seljak tra?i kisu 216

XIII
NA MESTU SAVEZNOG MINISTRA
* Savezni ministar za koordinaciju sa medunarodnim
finansijskim institucijama 221 * Glavni poslovi koji su me
okupirali 223 * Bankarstvo i finansijsko tr?iste u
Jugoslaviji - ogranicenja i mogucnosti posle sankcija i
agresije NATO 227

XIV
FOND ZA DOSKOLOVANJE MLADIH POLJOPRIVREDNIKA
* Podrska mladoj seoskoj populaciji 237 * Uslovi koriscenja
kredita 239 * Obrazovni centri 239 * Finansijsko
poslovanje Fonda 241

XV
PEROM O MENI
* Dugi o meni i ja o sebi 245

XVI
MOJ "ODLAZAK" SA MESTA
PREDSEDNIKA BEOGRADSKE BANKE
* Sudbina najvece razvojne banke 289 * Upadanje
nepoznatih lica 290 * Teskoce sa obezbedenjem sale 295 *
Pokusaj upada i preuzimanje Banke 295

INDEKS IMENA 303

ZASTO PISEM KNJIGU

Verovatno ce se c

THE PRESIDENTIAL PRAYER TEAM

La "squadra preghiere" del Presidente Bush invita tutti i patrioti a
spremere le meningi - da soli od in gruppo, quando vi gira oppure in
maniera organizzata - invocando Dio affinche' protegga il Presidente,
l'America, i suoi valori ed i suoi fast food da Saddam Hussein, dai
terroristi, dai comunisti, dai cinesi e da tutte le terribili minacce
sempre in agguato dietro l'angolo. La "squadra", che attraverso il suo
sito internet (http://www.presidentialprayerteam.org/index.htm)
propone ogni giorno nuove preghiere, si avvale di una organizzazione
eccezionale, nomi famosi e tantissimi gadgets che si possono vincere
se si e' pregato bene. Questa settimana in regalo: una splendida
tazza.

(da una segnalazione di Patti)

Knjiga Borke Vucic: BANKARSTVO - IZBOR ILI SUDBINA

Knjiga je stampana latincnim pismom, formata B-5 /17x24 cm/, obima 312
stranica, sa preko 200 ilustracija; crno-bele i kolor fotografije,
faksimili, tabele, izvodi, tumbstones /spomen ploce/ kredita,
obveznica i drugih plasmana.
Prvo izdanje, brosirano, stampano je u 500 primeraka.
Drugo izdanje, tvrdi povez, stampano je u 500 primeraka.
Knjiga se mo?e kupiti u mnogim knji?arama sirom zemlje i naruciti na
bvcycha@..., fax: +381 11 367 17 99.

(...)

ZASTO PISEM KNJIGU

Verovatno ce se citalac zapitati sta se krije iza korica ove knjige,
sta ja to citam?
Knjigu tajni o pojedinim ljudima i dogadajima?
Moguce.
Roman o jednoj ?eni bankaru?
Mo?e se reci.
Memoare eks ministra?
Pa i to.

Autobiografske beleske iz bankarstva u cijem se okru?enju
nalazio i buduci predsednik dr?ave?
Sve to i jos stogod.
U svem ovom zamesateljstvu ja nemam nikakve dileme.
Ovo je ispovest bankarke koja je sticajem raznoraznih
okolnosti, znanih i neznanih, sudbinskih i onih koji to nisu,
ceo radni vek provela u bankarstvu zemlje koja je menjala
svoje nazive, uredenja, ideologije, garniture, sisteme,
istoriju i teritoriju i uz to postojano izgradivala svoje
bankarstvo. Kao i sve ostalo i bankarstvo je pre?ivljavalo
svoje mene, imalo svoje puteve i raskrsca.
Ova knjiga je moje svedocanstvo o jednom vremenu
iskazano jezikom cinjenica, brojki, dokumenata, fotografija
i dogadaja onako kako sam ih videla, do?ivela i kakvi su
ostali u mom secanju. Citaoci ce se vec sami uveriti da
dogadaji i ljudi nisu ni poetizovani, ni dramatizovani.
Dati su u celini ili u epizodi ali onakvi kakvi su bili. Licni
pecat je neminovnost.
Trudila sam se da ne osudujem niti presudujem ni o cemu i
ni o kome. Neka to rade drugi.
U nasoj zemlji, koju mnogi sa strane nazivaju zemljom
cudesa, nije uobicajeno da jedan bankar napise knjigu o
svom cetrdesetogodisnjem radu u bankarstvu.
Za mene je bankarstvo bilo i ostalo vise od bankarstva.
Citalac ce, nadam se, moci da uoci moju predanost i strast
prema poslu koji sam godinama obavljala u zemlji i sirom
sveta, poslu kome sam posvetila sve svoje intelektualne i
ljudske moci ali i poslu, priznajem, ciji sam zavisnik bila i
ostala.
Namera mi je da ostavim svoj beleg o radu u bankarstvu.
Bankar je zahtevna profesija. To su pregovori i cenjkanja,
putovanja radnim i neradnim danima, rizici, garancije,
poznavanje tradicije, podneblja i obicaja, procenti, umece
da se pronikne u motive pregovaraca sa druge strane stola,
umece ubedivanja da ste za suprotnu stranu povoljniji i
prihvatljiviji od drugih, to su izgubljeni sati cekanja na
neprofesionalne partnere iz nekih zemalja ili deo njihovog
pregovarackog rituala, i stosta drugo.
?elim da se obratim i mladim generacijama bankara.
Njihov doprinos, narocito u periodu blokade i ekonomskih
sankcija, bio je veliki i pozitivna pokretacka snaga.
Prednjacili su ne samo u sferi ovladavanja tekucim
operativnim poslovima vec i na polju kreacije i primene
elektronike, odnosno, u svim segmentima operativnih
transakcija. Sa specijalizacija na raznim kursevima i
seminarima u zemlji i inostranstvu mladi su uvek donosili
odlicne uspehe. Svojom bogatom arhivom Beogradska
banka svedoci o pohvalama upucenih strucnosti,
sposobnosti i talentu njenih kandidata, a datih od banaka i
medunarodnih finansjiskih institucija kao sto su: Deutsche
bank, Commerzbank, Société Générale, Banco di Roma,
Barclays Bank, National Westminster Bank, Lloyds Bank,
Bank of America, Chase Manhattan Bank, First Chicago
Bank, Royal Bank of Canada, Toronto Dominion Bank,
Bank of Nova Scotia i dr.
Mislim da je obaveza savremenika, pa i nas iz struke da
generacijama koje dolaze, na osnovu dostupne grade,
predocimo istorijsku sliku geneze i razvoja pomenute
institucije ostavljajuci mogucnost da je dopune i koriguju u
buducnosti.
Tu bih svrstala i "novogodisnju cestitku" od 3. januara
2002. godine kada su ugasene cetiri najvece nacionalne
banke u nasoj zemlji.
One su na evropskim listama godinama zauzimale visoka
mesta. Ishitreno i bez dublje analize, kao i bez ucesca
revizora, Narodna banka Jugoslavije i Savezna agencija za
osiguranje depozita, sanaciju, stecaj i likvidaciju banaka
ugasile su Beogradsku banku a.d. Beograd, Invest banku
a.d. Beograd, Jugobanku a.d. Beograd i Beobanku a.d.
Beograd.
Bez obzira na podnete tu?be u postupku i za razliku od
svetskih iskustava, kao i zbivanja u vecini zemalja u
procesu tranzicije koje su u ovom periodu sanaciju banaka
vrsile prema modelima konsolidacije i integracije, taj proces
je kod nas zapoceo odlukom o stecaju uz veoma
karakteristicno ucesce kako domacih tako i stranih faktora.
Pomenute banke u stecaju su za odobrene kredite uzimale
obezbedenje zajmotra?ilaca u vidu hipoteke, rucne zaloge,
zlata ili deviza.
U bilo kom trenutku mogli su se aktivirati instrumenti
obezbedenja cime bi se u stecaj bacio veci deo privrede. To
nije ucinjeno jer su tako nalagala pravila ponasanja u
vreme sankcija i ekonomske blokade zemlje.
Uverena sam da ce vreme, jedini nepristrasni i objektivni
sudija, potvrditi moju ocenu da je stecaj cetiri najvece
srpske banke bio nepromisljen i pogresan potez. Moja
uverenost proizilazi iz poznavanja potencijala, mogucnosti i
kadrova, ali i realne problematike pomenutih banaka. U
saznanju sam da je svakoj dobroj nacionalnoj ekonomiji
potrebno i jako nacionalno bankarstvo, naravno u sprezi i
kvalitetnoj konkurenciji sa jakim medunarodnim bankama.
Na kraju ?elim da priznam svoju pristrasnost prema
bankarstvu. Da li je ova knjiga u neku ruku oda
bankarstvu? Bez dvoumljenja - da. Ja sam covek te
profesije.
Ipak, ne gubite iz vida da je u pitanju ?ena. ?ena bankar. To
je i danas retkost u svetu, a pogotovu u vreme kada sam
zapocinjala svoju karijeru. Na Balkanu, narocito.
U nesto vise od pet decenija dugoj istoriji Beogradske
banke na njenom celu bilo je 12 predsednika, odnosno
generalnih direktora. Uz promenu imena banke menjali su
se i prvi ljudi te nase najvece finansijske institucije. Mada
razliciti po prirodi, karakteru, profesiji i sposobnosti, dali su
svoj nesebicni doprinos kontinuitetu u jacanju razvojne
Banke naseg sistema, nacionalnih banaka i drugih
finansijskih asocijacija, kao i privrednog razvoja zemlje.
Sledbenik sam rukovodstva banke koje je bilo poznato i
priznato u svetu bankarstva i uva?avano od saradnika i
slu?benika u samoj banci. Svima njima pripada mesto u
ovoj knjizi.

Moj izbor i moja sudbina
Vreme je nesto sto brzo prolazi,
a ono sto sporo prolazi je tocak sudbine.
(Li Ju)

Celog ?ivota tragala sam za necim neuhvatljivim, necim
sto nazivamo srecom. Pronasla sam je u porodici i u mom
poslu. Jedno od vecnih pitanja je sta je starije - nas izbor ili
nasa sudbina. Odgovor na ovu dilemu nije nimalo
jednostavan i mislim da se razlikuje od coveka do coveka.
Ako je u pitanju covek koji se bori, radi se vise o licnom
izboru, a covek koji ceka je covek pod uticajem sudbine.
Mada je neophodno da se za neke stvari u ?ivotu slo?e
kockice, uverena sam da u mom slucaju preovladuje svesni
izbor. Slaganje mog bankarskog mozaika je verovatno
zapocelo jos u detinjstvu kod dede Dragica cije je iskustvo
bilo vrlo inspirativno i uverljivo. Mislim da iz tog perioda
se?u i moja danasnja interesovanja za obrazovanje Fonda
za doskolovanje mladih poljoprivrednika.
Nikada mi nisu nedostajali ambicija, entuzijazam i
upornost. Na tim pretpostavkama je stvoren i moderan
svet. Ekonomija i profit su dve strane iste pojave. I u
nekadasnjoj socijalistickoj, samoupravnoj Jugoslaviji mi iz
bankarstva smo imali "privilegiju" da radimo i saradujemo
sa svetom u kome tr?iste igra dominatnu ulogu. Mada smo
od njih ucili, po visprenosti smo stajali uz njih a cesto ih i
prevazilazili.
Spoznali smo da je mogucnost ostvarenja naseg uspeha
ipak u nasim rukama. Pogubno je sedeti i cekati prilike.
Karijera se planira i gradi, a uslov za to je da budete
preduzimljivi, informisani, kompetentni, brzi. Samo takvi
mo?ete uspeti u tr?isnoj areni.
Videla sam na delu mnoge lidere i konkurente u oblasti
finansija i bankarstva. Prema njima procenjujete koliko
vredite. Bila sam u kontaktu sa eminentnim finansijskim
liderima i magnatima i zapazila njihov sjaj i bedu, britkost
profesionalnosti ali i sitne ljudske slabosti.
Gotovo da nema posla koji se ne mo?e, u normalnim
uslovima zavrsiti. Makar i uz polovicno zadovoljstvo,
d?entlmenski sporazum ili kompromis gde obe strane
dobijaju po nesto. Moje iskustvo govori, da uspeti znaci
najcesce ici do kraja. Volter ka?e da je uspeh dete smelosti .
Vera u sebe je prvi uslov da uspete. Ali i vera u druge, u
poslovne partnere, u saradnike. Doduse, proveravaju oni
vas ali i vi njih. Takva su pravila igre.
Greske su moguce. One su deo ljudske prirode. Deo posla.
Ali i deo napretka. Ljudski je gresiti - ka?u. Va?no je ne
praviti iste greske jer kineska izreka opominje: ko nacini a
ne ispravi, cini dvostruku gresku. Greske u bankarstvu su
preskupe. Zato kod poslovnog partnera morate prepoznati i
skrivene namere.
Uverila sam se, takode, da je ugled dobrog bankara vredniji
od novca kojim raspola?e. U svetu finansija i bankarstva
reputacija je znak poverenja. Ko proigra principe, pravila,
ugovor, rokove, sam je sebe otpisao. Nigde tako ne va?i, kao
u bankarstvu ona nasa: dobar glas se daleko cuje a los jos
dalje.
Donosenje odluka i preuzimanje odgovornosti za njihov
kvalitet i isplativost jeste izazov ali i suocavanje sa
direktorima i sefovima. Iznad svega to je preispitivanje
samog sebe. Sustina je da koristite vreme na prave stvari, a
ne da ga gubite baveci se neva?nim.
Odluke se ne mogu predugo odlagati jer ce se u
meduvremenu promeniti okolnosti a onda ce odluka koju
donesete biti pogresna. Umece je naci pravu meru izmedu
brzopleto donete odluke i zakasnele odluke jer i jedna i
druga vode u pogresku.
Kad vam je argumentacija ravnopravna izmedu za i protiv,
kada je neresena i ne mo?ete da se u nju pouzdate, ne
odbacujte intuiciju, za koju vam treba vise od teorije, vise
od vida i uvida. Ponekad kad nemate izbora, jednostavno
morate biti hrabri. I to se meni desavalo.
Necu reci nista novo ako zapisem da ugled jedne profesije
zavisi od mnogo cega, ali najvise od nje same. Okolnosti su
promenljive a kadrovi konstantni. U bankarstvu i
finansijama, vise nego u drugim oblastima va?i pravilo da
si dobar onoliko koliko kvalitetnih saradnika okupis oko
sebe.
Radeci toliko godina u bankarstvu i finansijama dr?ala sam
se nekih principa i ?ivotnih pouka koje mogu koristiti
buducim bankarima. Bez namere da ikoga poducavam i bez
?elje da se sa mnom slo?ite prenosim vam ?ivotni kredo
?ene ciji je radni vek protekao u bankarstvu:
imajte u vidu da bankari daju novac a ne savet. Zna se da
je novac dobar sluga ali zao gospodar;
savete primajte pre nego sto se dogovorite sa partnerom,
prijateljem, depozitarom;
pregovaranje je surova igra, ali nikada ne dozvolite da bude
i prljava. U takvoj igri svi gube. Kad-tad;
kada se jednom dogovorite ne vracajte se nazad osim ako to
ne ucini vas partner u poslu;
ne gubite iz vida da je vasa pru?ena ruka po zakljucenju
posla vasa obaveza i vasa odgovornost sve dok taj posao
traje; prijateljstvo koje zasnujete na poslu bolje je nego posao
zasnovan na prijateljstvu. U ovoj poruci sam prenela samo
svoju saglasnost sa D?onom Rokfelerom koji je mnogo pre
mene ovo shvatio;
potrebno je 20 godina za uspeh "preko noci" rekao je Edi
Kantor, pisac (1892).
Sto se tice moje sudbine ona nije bila milostiva. Vise puta
me je neumoljivo i tragicno pogadala. U tim trenucima,
kada ?ivot gubi svaki smisao imala sam neponovljivu
podrsku svoje rodbine, prijatelja, poznanika, kolega,
saradnika, poznatih i nepoznatih ljudi. Oni su mi pomogli
da savladam bol i slabost i shvatim da sudbina ima i drugu
stranu - onu surovu. Da uzima vise nego sto daje.
Bila sam u prilici da radim sa najrazlicitijim ljudima u
zemlji i inostranstvu. Od mnogih sam ucila, takode, i oni od
mene. Vecina je bila na visokom profesionalnom nivou.
Mlade smo negovali a starije postovali. Trudili smo se da
svako ima svoje mesto, onako kakvo zaslu?uju njegove
sposobnosti.
Bicu zadovoljna ako ovaj moj zapis shvatite i prihvatite
kao napor da vam koliko-toliko pribli?im jedno vreme i
profesiju.
Profesija bankara na jugoslovenskim finansijskim
prostorima ispripovedana je i kroz ovu ?ivotnu pricu.
Imala sam prilike da decenijama ucestvujem u postavljanju
stubova na kojima je pocivala zgrada domaceg bankarstva,
a sada u ovo "vreme promena" do?ivljavam njeno rusenje,
krah ili transformacju. Ali, ja sam iz drugog vremena.
Onog u kojoj je nase bankarstvo bele?ilo svetlije dane.

UMESTO PREDGOVORA

Secanja gospode Borke Vucic izneta u ovoj knjizi prakticno
predstavljaju hronologiju razvoja naseg bankarstva u
poslednjih 50 godina. Ova knjiga nije samo znacajna sto
govori o jednoj uspesnoj karijeri vec i vrlo korisna
literatura za sve one koji se bave istorijom i razvojem naseg
bankarstva. U svojstvu predsednika Upravnog odbora
Beogradske banke a.d. sa gospodom Vucic neposredno sam
saradivao najvecim delom u vreme njenog obavljanja
du?nosti Generalnog direktora banke. To je bilo vreme
ekonomskih sankcija i politickih pritisaka koje su pocetkom
1999. godine kulminirale brutalnom agresijom NATO
snaga na nasu zemlju. Znajuci ulogu bankarskog sistema u
nasoj privredi banka je sve svoje aktivnosti usmerila na
preduzimanje mera i akcija primerenih tom vremenu u
kome smo ?iveli i radili.

Gospoda Vucic je izabrana za Generalnog direktora
Beogradske banke pocetkom 1997. godine. Imajuci u vidu
poodmakle godine gospode Vucic, predlog za njeno
imenovanje za Generalnog direktora primio sam sa
odredenom rezervom. U svakom slucaju ocekivao sam
znatno mladu osobu. Medutim, posle prvih dana njenog
rada u Banci uverio sam se da godine nisu uvek merilo
uspesnog rada. Za vrlo kratko vreme Beogradska banka je
presla iz jedne pasivne pozicije u nosioca razvoja svih
znacajnih bankarskih aktivnosti u zemlji. Ceo kadrovski
potencijal banke je aktiviran preko noci, a radno vreme
stavljeno u zavisnost od izvrsenja programa i rokova.
Savesnost, profesionalnost i odgovornost gospode Vucic
kao generalnog direktora veoma brzo su se odrazila na
poslovanju banke.

Osecam potrebu da navedem samo neke od postignutih
rezultata koji su u knjizi detaljnije napisani.

Nelikvidnost banaka je u to vreme bila vrlo izra?ena sto je
sa svoje strane privredi stvaralo dodatne teskoce ne samo u
procesu odr?avanja reprodukcije vec je indirektno
prouzrokovalo i mnoge socijalne probleme. Na zadovoljstvo
svih akcionara ovaj problem je brzo i trajno resen.
Obezbedena je sigurnost svih komitenata da po svojoj volji
mogu koristiti sredstva na svojim racunima. Prestalo je
ula?enje u minusna stanja a prosecno dnevno stanje na ?iro
racunima je visestruko povecano.

Formiranje Beogradske bankarske grupe je doprinelo
daljem povecanju dinarske likvidnosti i znatnim deviznim
ustedama. Stvorena je, za nase prilike, jedna znacajna
bankarska institucija koja je mogla i trebala da preuzme
kreditne i devizne aran?mane sa inostranstvom. Sklopljeni
su, i prvi krediti koji su za nasu privredu bili veoma
znacajni.

Povecanjem depozita i reprogramiranjem dugova vrlo brzo
je sanirano sedam banaka clanica sistema Beogradske
bankarske grupe. Koliki je bio znacaj ovog sistema govori i
cinjenica da je Banka imala preko pet hiljada akcionara
koji su sacinjavali vise od 50% privrede Srbije.

Agencija za sanaciju, konsolidaciju i dokapitalizaciju u
okviru Beogradske bankarske grupe imala je zadatak da u
saradnji sa poveriocima, komitentima, Narodnom bankom i
drugim institucijama u zemlji preuzme poslove sanacije
velikih du?nika za koje se znalo da nisu u mogucnosti da
otplacuju svoje dugove. U tom smislu vodeni su i
preliminarni razgovori sa Pariskim i Londonskim klubom.

Banka je bila svesna da je za povracaj stare devizne stednje
preduslov obnavljanje poverenje gradana za ulaganje svojih
ustedevina na stednju kod banaka. U tom cilju Banka je u
zajednici sa dr?avnim institucijama bila inicijator brojnih
projekata kroz ponudu stanova, banja, poslovnog prostora, i
sl. koji bi se placali sredstvima stare devizne stednje. Naveo
sam samo ovih nekoliko aktivnosti banke koji govore da se
Banka nije bavila samo tekucim pitanjima vec je paralelno
stvarana osnova i politika Banke za neko postsankciono
vreme.

Dolazak gospode Borke Vucic na mesto predsednika
Beogradske banke doprineo je jednoj intenzivnijoj saradnji
izmedu Upravnog odbora i menad?menta banke. Postojalo
je uzajamno razumevanje i radna atmosfera koju bi svaki
upravni odbor mogao po?eleti. Posebno treba istaci da je
gospoda Vucic imala izra?en "sluh" za privredu bez obzira
sto je gotovo celokupno radno iskustvo imala u bankarstvu.
Svi potezi i predlozi Banke bili su pa?ljivo odmeravani sa
gledista posledica i efekata koje ce imati na privredu.
Uveren sam da je merama i aktivnoscu Banke u ovom
veoma teskom periodu privreda imala manje teskoca i
problema blagovremenog iznala?enja odgovora na teskoce
vremena u kome smo ?iveli.

Gospoda Vucic je poznato ime i u medunarodnom
bankarstvu. Nisam uveren da danas bilo koji bankar u
zemlji mo?e neposredno da ostvari kontakte sa vrhunskim
bankarima u svetu kao sto to mo?e gospoda Vucic. To je
izuzetno vredan "kapital" koji mi na?alost ne znamo da
cenimo.

Mr Radovan Pesikan

UVODNA REC

Bankarstvo, monetarna ekonomija i medunarodne finansije
su i zanat i nauka; i vestina i umetnost. Strucno znanje za
tu delatnost je potreban ali ne i dovoljan uslov. Svi koji su
u toj oblasti stvorili nesto imali su predispoziciju, talenat i
specificnu etiku. Novac je krvotok privrede; ko ucestvuje u
upravljanju njime, utice na ?ivot hiljada preduzeca i
miliona ljudi.

Mnogi guverneri centralnih banaka napisali su strucne,
naucne ili memoarske knjige. Znatno rede to cine poslovni
bankari. Njihovi klijenti su u stalnoj konkurentskoj borbi,
njihovi planovi i projekti su poslovna tajna. Bankar mora
da ih zna, ali i da ih cuva. I njihovi zapisi su vredna
svedocanstva. Bez obzira na zvanicno resenje, ona
pokazuju sta se u stvarnom ?ivotu desavalo, na sceni ili iza
nje.

Borka Vucic ovom svojom knjigom dokazuje i jedno i
drugo, i svoju predispoziciju i talenat za bankarstvo, ali i
cinjenicu da je u Jugoslaviji jos od 60-ih godina itekako
postojalo poslovno bankarstvo bez kojeg privredni uspon i
izlazak na svetsku scenu ne bi bili ostvareni.

Sve karakterne osobine, odnos prema ?ivotu, licna etika
formiraju se jos u ranom ?ivotnom dobu a Borka Vucic je
jos kao dete u naju?oj porodici, na primeru svog dede
Dragica, imala prilike da shvati smisao poslovnog
bankarstva. Deda Dragic ne samo da je uredno, papirima,
regulisao odnose sa ljudima kojima je davao usluge ili
novac na zajam vec je jos pre 100 godina filozofskom
mirnocom vrsio "reprogramiranje duga" kada su to
okolnosti nametnule, a danas jos ima bankara koji ne
shvataju da im od toga nema spasa.

Da ni bankar ni trgovac ne mogu da oplode svoj ni tudi
kapital ako on nije ukljucen u stvaranje nove vrednosti,
znao je i njen drugi deda Simeun, trgovac. Cvrsta pravila
poslovanja koja je on primenjivao slu?ila su za sticanje i
odr?avanje poverenja, kredibiliteta, bez kojeg bi svaki
poslovni bankar promasio profesiju.

Tok njene profesionalne karijere takode je Borku Vucic
osposobljavao za uspesnog bankara. Radila je u dr?avnim
institucijama visokog strucnog nivoa u vreme kada je u
Jugoslaviji postojala razvojna i tekuca ekonomska politika
koja se uspesno primenjivala. Mnogi dobri investicioni
projekti, nova, uspesna preduzeca stvarana su uz
nezamenljivu ulogu poslovnog bankarstva, domaceg i
inostranog kapitala.

Danas se o tom periodu proturaju la?i: da nije bilo tr?isne
privrede niti poslovnog bankarstva. O suprotnom svedoci
ozbiljna i velika studija Svetske banke Yugoslavia -
Development with Decentralization.* Ona pokazuje da je u
Jugoslaviji jos od 1955. razdvojeno cenralno od poslovnog
bankarstva i da je pored specijalizovanih banaka (za
spoljnu trgovinu, poljoprivredu, investicije, kao i postanske
stedionice) postojalo 220 komunalnih banaka za
kratkorocno komercijalno kreditiranje (str. 216). Vec od
1965. godine svako je mogao biti osnivac poslovne banke
ako je obezbedio osnivacki ulog, a ucesce pojedinacnog
osnivaca bilo je ograniceno na 10% glasova u Skupstini
(str. 49).

Svedocenje Borke Vucic podupire navedenu istinu.
Poslovno bankarstvo Jugoslavije se brzo razvijalo i
osposobljavalo za poslovanje sa inostranstvom. Svi krediti
medunarodnih finansijskih institucija, inostranih vlada i
onih sa slobodnog tr?ista kapitala, realizovali su se
posredstvom poslovnih banaka. Ona navodi brojne primere
koji pokazuju da je nakon pocetnog kolebanja, poslovno
bankarstvo Jugoslavije prihvaceno u svetu kao poslovno
samostalno i na tr?istima zasnovano.

Takvi su bili i kriterijumi za izbor investicionih projekata
koje je poslovno bankarstvo primenjivalo. Sa pravom je na
prvom mestu bio princip pozitivnog neto deviznog efekta.
Prioritet su imali projekti i preduzeca koja su svojim
izvozom mogla da otplacuju inostrani zajam i pokriju svoje
uvozne potrebe.

Uvodenjem sankcija prema narodu Jugoslavije 1991/1992.
godine poslovne banke su postepeno onemogucavane u
poslovanju sa inostranstvom, njihovi racuni i racuni
njihovih klijenata u inostranstvu su blokirani. U tim
uslovima su mnoga preduzeca osnovala sopstvena
preduzeca u inostranstvu, pa i na Kipru jer su ta preduzeca,
sem ogranicenja poslovanja sa Jugoslavijom, mogla
normalno da posluju. Druga takva preduzeca i banke su u
uslovima sankcija izuzetno pomogla poslovanju preduzeca
u Jugoslaviji. Borka Vucic sa bankom na Kipru, koja je
poslovala pod strogim nadzorom Centralne banke i vlasti
Kipra, u tom pogledu je dala izuzetan doprinos. Zajedno sa
celom tamosnjom jugoslovenskom zajednicom
organizovala je humanitarnu i medicinsku pomoc i
odr?avala veliko prijateljstvo kiparskog naroda prema
gradanima Jugoslavije pod sankcijama.

Sa svojom strucnom ekipom na Kipru, uz odredene
konsultacije drugih eksperata, pripremila je i koncept
ozdravljenja poslovnog bankarstva Jugoslavije, koji je susta
suprotnost sadasnjoj politici njegovog likvidiranja.

Na jednom mestu u knjizi Borke Vucic uporeduju se Kipar
i Jugoslavija. Kipar nema narocitih prirodnih uslova za
razvoj. Jugoslavija ima. Kipar ipak ima 10 puta veci
nacionani dohodak po stanovniku nego Jugoslavija. Jedino
sto im je zajednicko je to sto je vise od jedne trecine zemlje
pod okupacijom. Odakle, medutim, ostala razlika? Ona je
naravno u ljudskom faktoru.

Najvise revolta izaziva poglavlje u knjizi koje opisuje nacin
nasilnog preuzimanja Beogradske banke. Rec je o
naoru?anim nasilnicima "kriznog staba" i falsifikatima.
Kao u vreme prohibicije ili Makartizma u danasnjoj jedinoj
svetskoj supersili.

Danas je banka kojoj je na celu bila Borka Vucic u stecaju,
zajedno sa jos tri jugoslovenske banke. Jednog dana ce
nepristrasan sud pokazati da je to bio neopravdan potez,
odluka suprotna interesima dr?ave i naroda. To se vec i
pokazalo. Nedavno je Zakonom obezbedeno da se uslovi
otpisa i reprograma spoljnog duga ugovoreni izmedu
inostranih poverilaca i dr?ave SRJ kao garanta u svemu
"preslikaju" na doticne banke i preduzeca. Takvim
smanjenjem duga preduzeca postaju sposobna da u novim
uslovima otplacuju preostali dug, a banke time umesto
nenaplativih sticu kvalitetna potra?ivanja i popravljaju svoj
bilans. Na?alost, ovaj zakon se ne odnosi na cetiri banke
koje su 3. januara 2002. godine oterane u stecaj. Nekome je
ocito stalo da ih unisti. Treba pogledati ko je predlo?io
terminski plan za uvodenje stecaja.

Ovde nije moguce istaci sva vredna svedocenja Borke
Vucic o razvoju jugoslovenskog bankarstva, privrede i
dr?ave. Neka od njih su ipak nezaobilazna: o varvarskim
sankcijama, poslovanju banaka na Kipru i sadasnjem
sumraku u odnosu vlasti prema poslovnom bankarstvu.

Prof. dr Oskar Kovac

* The Johns Hopkins University Press, Baltimore and
London, 1975.