[srpskohrvatski / english / italiano] Among other celebrations, an international Conference was held in Belgrade on 19 April 2019 to mark the 100th Anniversary of the Foundation of the Socialist Workers' Party of Yugoslavia (unified party of the communists). For a more general Introduction to the Conference see the dedicated JUGOINFO post
Si è tenuta a Belgrado lo scorso 19 aprile una importante conferenza internazionale nel centesimo anniversario dalla fondazione del Partito Socialista dei Lavoratori di Jugoslavia – precursore del Partito Comunista jugoslavo.
Alla conferenza, organizzata dal Coordinamento dei Partiti Comunisti e dei Lavoratori dello spazio jugoslavo, hanno partecipato le delegazioni delle forze che fanno parte del Coordinamento stesso – SRP (Croazia), KS (Serbia), KPM (Macedonia), JKPCG (Montenegro) e SKBiH (Bosnia-Erzegovina) – oltre a rappresentanti di partiti, organizzazioni e associazioni da Bulgaria, Germania, Grecia, Italia, Romania, Russia.
Era presente anche una delegazione del Coordinamento Nazionale per la Jugoslavia (Jugocoord), che è intervenuta con un indirizzo di saluto, il cui testo riportiamo più sotto, di tributo alla lotta e al sacrificio dei comunisti jugoslavi nella storia contemporanea, con specifico riferimento al contributo da essi prestato alla liberazione dal nazifascismo anche sulla penisola italiana:
In English:
Belgrade, April 19, 2019
However, when Yugoslav communists called for the anti-fascist insurgence at a meeting in Belgrade early July 1941, the Italian communists were still weak and dispersed, living either in isolation and passivity in Italy or as exiles abroad, especially in France. In such exile had been also Rigoletto Martini and Umberto Massola – the first one had also been a brigadist in Spain, while the second had been educated at the Leninist school in Moscow and had been already assigned to organizational duties by the Italian Communist Party.
Early 1940, Martini and Massola were ordered by the Italian Party to take contact with Yugoslav communists. They were told to go to Yugoslavia and to get from Yugoslav communists some means to start an organized clandestine communist party activity in fascist Italy.
In the meanwhile, Yugoslav communists had already organized the People's Liberation Struggle (NOB) in Yugoslavia. In the territories occupied by Italian troops – Slovenia, Dalmatia, Montenegro – they were at the forefront against nazifascism and its quislings, being therefore persecuted, tortured, killed or arrested. Just think to the heroic figure of Rade Končar, who was executed by the Italians.
Many others, especially very young Montenegrians, members of the League of the Communist Youth of Yugoslavia, were deported to concentration camps on the Italian paeninsula.
On September 8, 1943, fascist Italy capitulated: in the following weeks, tens of thousands Yugoslav anti-fascists
escaped from captivity in central Italy and contributed to the formation of the very first combatants' units of our Liberation struggle. The Yugoslavs in the Italian "Resistenza" played a key role in enflaming the movement, both from the military as well as from the ideological point of view. As we may say today, Yugoslavs taught to Italians how to be partisans. For instance, the very same Roberto Battaglia, an early partisan who would become the most famous historian of the Resistenza afterwards, learnt partisan ideals and strategy from the Yugoslav fighter Svetozar Laković "Toso".
In the meanwhile, on the other side of the Adriatic sea, tens of thousands of Italian soldiers of the occupation troops decided to join the Yugoslav Liberation Army (NOVJ): they formed two Italian Divisions – which were named "Garibaldi" and "Italia" – as well as several smaller Italian units within the NOVJ. In the words of Sandro Pertini (1981):
<< The true foundation of the newborn Italian Army, in the sense of an "antifascist, democratic army as a component of the anti-Hitler coalition in WWII", took place on October 9, 1943, when General Oxilia, commander of the "Venezia" Division amounting to 12000 troops, ordered his soldiers to attack the nazis in military coordination with the NOVJ. >>
In July 1944, the famous meeting between Tito and Churchill in Italy was intended, among others, to officialize the presence of NOVJ facilities and troops in the Apulia region in south-eastern Italy: refugee camps, hospitals, diplomatic seats and military headquarters, navy and air force bases, training camps had been established in several Italian sites, which represented the veritable rear of the Yugoslav resistance. From the Italian region of Apulia, five "Prekomorske Brigade" crossed the Adriatic sea to strenghten the movement led by comrade Tito.
After the Liberation, relations between Italian and Yugoslav antifascists and communists, forged in brotherhood of arms during the war, were very developed. In our opinion, the Yugoslav-Cominform break of 1948 had disastrous consequences for the communist movement in Italy, which was disoriented by the sudden, un-naturally forced interruption of all collaboration and exchanges. Those events paved the way to the bureaucratic and opportunistic drift of the Italian Communist Party.
Nevertheless, the creative developments of the Yugoslav socialism were seen with great interest by Italian marxist intellectuals in the forthcoming years.. When Yugoslav-Italian relations were normalized, in the 70ies, also the exchanges between communists and former partisan comrades of both sides of the Adriatic reached to a new height.
To conclude, we believe that Italian communists and progressive people have a huge debt towards the Yugoslav communist movement. Moreover, the destiny of the respective workers' classes are very much interconnected, as it was demonstrated also by the recent events which culminated in NATO aggression in 1999. For instance, the expropriation of Zastava facilities in Kragujevac by the Italian FIAT has brought not only to exploitation of Serbian metal workers, but also to blackmail and increasing unemployment for the Italian ones.
CONFERENCE ON THE 100TH ANNIVERSARY OF THE FOUNDATION OF THE COMMUNIST PARTY OF YUGOSLAVIA
GREETING ADDRESS BY THE ITALIAN COORDINATION FOR YUGOSLAVIA (JUGOCOORD)
Dear comrades,
thank you very much for inviting us to this important event. We feel honored to be here together with representatives from different countries, although our role is different since we are neither a party nor a political organization but an association which is devoted to information, cultural and friendship activities.
In line with our specific role, we would like to take this occasion to underline the great role played by the Yugoslav communist movement for Italian communist and progressive forces and for Italian history in general.
Yugoslav communists unified almost two years before the foundation of the Communist Party of Italy (Livorno, January 1921). In those months, Croatian workers were at the forefront in the events of the Albona/Labin Workers' Republic in Istria; some Croat and Slovenian activists from the border regions of former Italian Kingdom actively took part in the foundation process of the Italian Communist Party.
Yugoslav communists unified almost two years before the foundation of the Communist Party of Italy (Livorno, January 1921). In those months, Croatian workers were at the forefront in the events of the Albona/Labin Workers' Republic in Istria; some Croat and Slovenian activists from the border regions of former Italian Kingdom actively took part in the foundation process of the Italian Communist Party.
Afterwards, the two organizations had to face some similar difficulties since dictatorship developed in both countries until the outbreak of World War II. In fact, Italian and Yugoslav antifascist activists had connections well before the official start of the Italian Liberation Struggle (so-called "Resistenza") in 1943. Most important, communists of both countries met each other and fought together in the Spanish civil war, which was a veritable school of ideology and struggle for an entire generation.
However, when Yugoslav communists called for the anti-fascist insurgence at a meeting in Belgrade early July 1941, the Italian communists were still weak and dispersed, living either in isolation and passivity in Italy or as exiles abroad, especially in France. In such exile had been also Rigoletto Martini and Umberto Massola – the first one had also been a brigadist in Spain, while the second had been educated at the Leninist school in Moscow and had been already assigned to organizational duties by the Italian Communist Party.
Early 1940, Martini and Massola were ordered by the Italian Party to take contact with Yugoslav communists. They were told to go to Yugoslavia and to get from Yugoslav communists some means to start an organized clandestine communist party activity in fascist Italy.
Repression was effective to the point that Martini was soon arrested in Zagreb; Yugoslav comrades helped him to escape, but he was arrested again in Rijeka/Fiume, and would finally die in prison in central Italy in 1942.
Nevertheless, in August 1941 Umberto Massola succeded to enter Italy illegally with the means to start clandestine antifascist activity in Milano, especially through the foundation of Radio Milano Libertà.
In the meanwhile, Yugoslav communists had already organized the People's Liberation Struggle (NOB) in Yugoslavia. In the territories occupied by Italian troops – Slovenia, Dalmatia, Montenegro – they were at the forefront against nazifascism and its quislings, being therefore persecuted, tortured, killed or arrested. Just think to the heroic figure of Rade Končar, who was executed by the Italians.
Many others, especially very young Montenegrians, members of the League of the Communist Youth of Yugoslavia, were deported to concentration camps on the Italian paeninsula.
On September 8, 1943, fascist Italy capitulated: in the following weeks, tens of thousands Yugoslav anti-fascists
escaped from captivity in central Italy and contributed to the formation of the very first combatants' units of our Liberation struggle. The Yugoslavs in the Italian "Resistenza" played a key role in enflaming the movement, both from the military as well as from the ideological point of view. As we may say today, Yugoslavs taught to Italians how to be partisans. For instance, the very same Roberto Battaglia, an early partisan who would become the most famous historian of the Resistenza afterwards, learnt partisan ideals and strategy from the Yugoslav fighter Svetozar Laković "Toso".
In the meanwhile, on the other side of the Adriatic sea, tens of thousands of Italian soldiers of the occupation troops decided to join the Yugoslav Liberation Army (NOVJ): they formed two Italian Divisions – which were named "Garibaldi" and "Italia" – as well as several smaller Italian units within the NOVJ. In the words of Sandro Pertini (1981):
<< The true foundation of the newborn Italian Army, in the sense of an "antifascist, democratic army as a component of the anti-Hitler coalition in WWII", took place on October 9, 1943, when General Oxilia, commander of the "Venezia" Division amounting to 12000 troops, ordered his soldiers to attack the nazis in military coordination with the NOVJ. >>
In July 1944, the famous meeting between Tito and Churchill in Italy was intended, among others, to officialize the presence of NOVJ facilities and troops in the Apulia region in south-eastern Italy: refugee camps, hospitals, diplomatic seats and military headquarters, navy and air force bases, training camps had been established in several Italian sites, which represented the veritable rear of the Yugoslav resistance. From the Italian region of Apulia, five "Prekomorske Brigade" crossed the Adriatic sea to strenghten the movement led by comrade Tito.
After the Liberation, relations between Italian and Yugoslav antifascists and communists, forged in brotherhood of arms during the war, were very developed. In our opinion, the Yugoslav-Cominform break of 1948 had disastrous consequences for the communist movement in Italy, which was disoriented by the sudden, un-naturally forced interruption of all collaboration and exchanges. Those events paved the way to the bureaucratic and opportunistic drift of the Italian Communist Party.
Nevertheless, the creative developments of the Yugoslav socialism were seen with great interest by Italian marxist intellectuals in the forthcoming years.. When Yugoslav-Italian relations were normalized, in the 70ies, also the exchanges between communists and former partisan comrades of both sides of the Adriatic reached to a new height.
To conclude, we believe that Italian communists and progressive people have a huge debt towards the Yugoslav communist movement. Moreover, the destiny of the respective workers' classes are very much interconnected, as it was demonstrated also by the recent events which culminated in NATO aggression in 1999. For instance, the expropriation of Zastava facilities in Kragujevac by the Italian FIAT has brought not only to exploitation of Serbian metal workers, but also to blackmail and increasing unemployment for the Italian ones.
All this demonstrate that international links among political forces and trade unions are essential, both in the struggle as well as to reach new syntheses in the theory and interpretation of historical facts, which is required by a sane dialectical method. Most relevant, in our present specific case, is a common struggle against historical revisionism which is afflicting all our countries. While chetnik and ustasha figures and ideas are being rehabilitated in the post-Yugoslav discourse, State rhetoric in Italy is demonizing partisans and Yugoslav partisans above all, depicting them as mass-murderers used to ethnic cleansing. This is done in an effort to discredit the outcomes of the Italo-Yugoslav peace agreements of 1949 and 1976. This has to be stopped, we can play a role at stopping this by going on and increasing our common initiatives.
Thank you.
Na srpskohrvatskom:
Beograd, 19. Aprila 2019.god.
Jugoslovenski komunisti su se ujedinili skoro dve godine pre osnivanja Komunističke Partije Italije (Livorno, Januar 1921.). U tim mesecima su hrvatski radnici bili na čelu događaja u Albini/ Labin Radnička Republika u Istri; neki hrvatski i slovenački aktivisti iz pograničnih područja bivše Kraljevine Italije aktivno su učestvovali u procesu osnivanja Komunističke partije Italije.
Međutim, kada su jugoslovenski komunisti pozvali na antifašističku pobunu na sastanku u Beogradu početkom jula 1941. godine, italijanski komunisti su još uvek bili slabi i raspršeni, živeći u izolaciji i pasivnosti u Italiji ili kao izgnanici u inostranstvu, posebno u Francuskoj. U takvom izgnanstvu bili su i Rigoleto Martini i Umberto Macola - prvi je takođe bio brigadista u Španiji, dok je drugi obrazovan na lenjinističkoj školi u Moskvi i već su mu bila dodeljena organizaciona zaduženja od strane Italijanske komunističke partije.
Početkom 1940. Martini i Macola su izabrani od strane Italijanske Partije da uspostave kontakt sa Jugoslovenskim komunistima. Rečeno im je da odu u Jugoslaviju i da od Jugoslovenskih komunista dobiju sredstva za pokretanje organizovane tajne komunističke partijske aktivnosti u fašističkoj Italiji. Represija je bila delotvorna do te mere da je Martini ubrzo uhapšen u Zagrebu. Jugoslovenski drugovi su mu pomogli da pobegne, ali je ponovo uhapšen u Rijeci/Fiume, i na kraju je umro u zatvoru u centralnoj Italiji 1942. godine.
U međuvremenu, Jugoslovenski komunisti su već organizovali Narodno oslobodilačku borbu (NOB) u Jugoslaviji. Na teritorijama okupiranim od strane Italijanskih snaga – Slovenija, Dalmacija i Crna gora – bili su u prvim redovima borbe protiv Fašizma i Nacizma i njihovih slugu, zbog čega su bili progonjeni, mučeni, ubijani ili hapšeni. Pomislite samo na herojsku figuru Rada Končara, koga su pogubili Italijani. Mnogi drugi, naročito Crnogorski omladinci, članovi Saveza Komunističke Omladine Jugoslavije su deportovani u koncentracione logore na Italijanskom poluostrvu.
Osmog septembra 1943.godine fašistička Italija je kapitulirala: narednih nedelja desetine hiljada Jugoslovenskih antifašista je pobeglo iz zatočeništva u centralnoj Italiji i doprineli su formiranju prvih jedinica boraca naše borbe za oslobođenje. Jugosloveni u Italijanskoj „Rezistenci“ su odigrali ključnu ulogu u razbuktavanju pokreta, kako sa vojne tako i sa ideološke tačke gledišta. Danas možemo reći, Jugosloveni su učili Italijane kako da postanu partizani. Na primer, upravo poznati Roberto Battaglia, mladi partizan koji je kasnije postao najpoznatiji istoričar “Rezistence”, sledio je partizanske ideale i strategiju od jugoslovenskog borca Svetozara Lakovića "Toso".
U međuvremenu, na drugoj strani Jadranskog mora, desetine hiljada italijanskih vojnika okupacionih trupa odlučilo je da se priključi Narodno Oslobodilačkoj Vojsci Jugoslavije (NOVJ): formirane su dve italijanske divizije - koje su dobile ime „Garibaldi” i „Italija” - kao i nekoliko manjih italijanskih jedinica u okviru NOVJ. Prema rečima Sandra Pertinija (1981):
„Istinsko utemeljenje novorođene italijanske vojske, u smislu „antifašističke, demokratske vojske kao komponente anti-hitlerovske koalicije u Drugom svetskom ratu”, dogodilo se 9. oktobra 1943. godine, kada je general Oksilija, komandant Odeljenje „Venezia” koje je brojalo 12000 vojnika, naredio svojim vojnicima da napadnu naciste u vojnoj koordinaciji sa NOVJ”.
U julu 1944. godine, slavni sastanak Tita i Čerčila u Italiji je, između ostalog, imao za cilj da se zvanično potvrdi prisustvo trupa i naoružanja NOVJ u regionu Apulije u jugoistočnoj Italiji: izbeglički kampovi, bolnice, diplomatska sedišta i vojni štab, mornarica i baze vazduhoplovnih snaga, kampovi za obuku su uspostavljeni na nekoliko italijanskih lokacija, što je predstavljalo istinsku pozadinu jugoslovenskog otpora. Iz italijanske regije Apulija, pet "Prekomorskih brigada" prešlo je Jadransko more kako bi ojačalo pokret pod vodstvom druga Tita.
Posle oslobođenja, odnosi izdmeđu Italijanskih i Jugoslovenskih antifašista i komunista, iskovanih u ratu bili su veoma razvijeni. Po našem mišljenju jugoslovenski raskid sa komunističikim blokom 1948. godine imao je katastrofalne posledice po komunistički pokret u Italiji, koji je bio dezorijentisan iznenadnim, neprirodnim i prisilnim prekidom svih saradnji i razmena. Ovi događaji su otvorili put birokratskom i oportunističkom kretanju italijanske komunističke partije.
Ipak, kreativni razvoj jugoslovenskog socijalizma je u narednim godinama sa velikim interesovanjem praćen od strane italijanskih marksističkih intelektualaca. Kada su se jugoslovensko- italijanski odnosi normalizovali, 70-ih godina prošlog veka, razmene mišljenja među komunistima i bivšim partizanskim drugovima sa obe strane Jadrana podignuti su na viši nivo.
Da zaključimo, verujemo da italijanski komunisti i progresivni ljudi imaju ogroman dug prema jugoslovenskom komunističkom pokretu. Štaviše, sudbina dotičnih radničkih klasa je veoma međusobno povezana, što se pokazalo i nedavnim događajima koji su kulminirali NATO agresijom 1999. godine. Na primer, eksproprijacija fabrike „Zastava” u Kragujevcu od strane italijanskog FIAT-a dovela je ne samo do eksploatacije srpskih metalaca, već i do ucene kao i povećanja nezaposlenosti italijanskih radnika.
KONFERENCIJA POVODOM 100. GODIŠNJICE OSNIVANJA KOMUNISTIČKE PARTIJE JUGOSLAVIJE
POZDRAVNO OBRAĆANJE ITALIJANSKE KOORDINACIJE ZA JUGOSLAVIJU (JUGOCOORD)
Dragi drugovi,
Veliko vam hvala što ste nas pozvali da učestvujemo na ovako važnom skupu. Zadovljstvo i čast nam je što smo ovde sa predstavnicima raznih zemalja, mada se naša uloga razlikuje, jer mi nismo ni partija, niti politička organizacija, već udruženje koje se bavi informacijama, kulturnim i drugarskim aktivnostima. Zbog naše specifične uloge, voleli bismo da iskoristimo ovu priliku da naglasimo kakvu ulogu je odigrao Jugoslovenski komunistički pokret za Italijanske komuniste i progresivne snage, kao i za Italijansku istoriju generalno.
Jugoslovenski komunisti su se ujedinili skoro dve godine pre osnivanja Komunističke Partije Italije (Livorno, Januar 1921.). U tim mesecima su hrvatski radnici bili na čelu događaja u Albini/ Labin Radnička Republika u Istri; neki hrvatski i slovenački aktivisti iz pograničnih područja bivše Kraljevine Italije aktivno su učestvovali u procesu osnivanja Komunističke partije Italije.
Nakon toga, obe organizacije morale su da se suoče sa sličnim poteškoćama zbog diktature u obe zemlje sve do izbijanja Drugog Svetskog rata. U stvari, Italijanske i Jugoslovenske antifašističke aktivnosti su bile povezane znatno pre zvaničnog početka Italijanske oslobodilačke borbe (tzv. „Rezistence”) 1943.godine. Važno je naglasiti da su se komunisti obe zemlje zajedno borili u Španskom građanskom ratu, koji je bio prava škola ideologije i borbe za čitavu generaciju.
Međutim, kada su jugoslovenski komunisti pozvali na antifašističku pobunu na sastanku u Beogradu početkom jula 1941. godine, italijanski komunisti su još uvek bili slabi i raspršeni, živeći u izolaciji i pasivnosti u Italiji ili kao izgnanici u inostranstvu, posebno u Francuskoj. U takvom izgnanstvu bili su i Rigoleto Martini i Umberto Macola - prvi je takođe bio brigadista u Španiji, dok je drugi obrazovan na lenjinističkoj školi u Moskvi i već su mu bila dodeljena organizaciona zaduženja od strane Italijanske komunističke partije.
Početkom 1940. Martini i Macola su izabrani od strane Italijanske Partije da uspostave kontakt sa Jugoslovenskim komunistima. Rečeno im je da odu u Jugoslaviju i da od Jugoslovenskih komunista dobiju sredstva za pokretanje organizovane tajne komunističke partijske aktivnosti u fašističkoj Italiji. Represija je bila delotvorna do te mere da je Martini ubrzo uhapšen u Zagrebu. Jugoslovenski drugovi su mu pomogli da pobegne, ali je ponovo uhapšen u Rijeci/Fiume, i na kraju je umro u zatvoru u centralnoj Italiji 1942. godine.
Ipak, u avgustu 1941. Umberto Macola je ilegalno ušao u Italiju sa sredstvima za pokretanje tajne antifašističke aktivnosti u Milanu, posebno kroz osnivanje radija Milano Liberta.
U međuvremenu, Jugoslovenski komunisti su već organizovali Narodno oslobodilačku borbu (NOB) u Jugoslaviji. Na teritorijama okupiranim od strane Italijanskih snaga – Slovenija, Dalmacija i Crna gora – bili su u prvim redovima borbe protiv Fašizma i Nacizma i njihovih slugu, zbog čega su bili progonjeni, mučeni, ubijani ili hapšeni. Pomislite samo na herojsku figuru Rada Končara, koga su pogubili Italijani. Mnogi drugi, naročito Crnogorski omladinci, članovi Saveza Komunističke Omladine Jugoslavije su deportovani u koncentracione logore na Italijanskom poluostrvu.
Osmog septembra 1943.godine fašistička Italija je kapitulirala: narednih nedelja desetine hiljada Jugoslovenskih antifašista je pobeglo iz zatočeništva u centralnoj Italiji i doprineli su formiranju prvih jedinica boraca naše borbe za oslobođenje. Jugosloveni u Italijanskoj „Rezistenci“ su odigrali ključnu ulogu u razbuktavanju pokreta, kako sa vojne tako i sa ideološke tačke gledišta. Danas možemo reći, Jugosloveni su učili Italijane kako da postanu partizani. Na primer, upravo poznati Roberto Battaglia, mladi partizan koji je kasnije postao najpoznatiji istoričar “Rezistence”, sledio je partizanske ideale i strategiju od jugoslovenskog borca Svetozara Lakovića "Toso".
U međuvremenu, na drugoj strani Jadranskog mora, desetine hiljada italijanskih vojnika okupacionih trupa odlučilo je da se priključi Narodno Oslobodilačkoj Vojsci Jugoslavije (NOVJ): formirane su dve italijanske divizije - koje su dobile ime „Garibaldi” i „Italija” - kao i nekoliko manjih italijanskih jedinica u okviru NOVJ. Prema rečima Sandra Pertinija (1981):
„Istinsko utemeljenje novorođene italijanske vojske, u smislu „antifašističke, demokratske vojske kao komponente anti-hitlerovske koalicije u Drugom svetskom ratu”, dogodilo se 9. oktobra 1943. godine, kada je general Oksilija, komandant Odeljenje „Venezia” koje je brojalo 12000 vojnika, naredio svojim vojnicima da napadnu naciste u vojnoj koordinaciji sa NOVJ”.
U julu 1944. godine, slavni sastanak Tita i Čerčila u Italiji je, između ostalog, imao za cilj da se zvanično potvrdi prisustvo trupa i naoružanja NOVJ u regionu Apulije u jugoistočnoj Italiji: izbeglički kampovi, bolnice, diplomatska sedišta i vojni štab, mornarica i baze vazduhoplovnih snaga, kampovi za obuku su uspostavljeni na nekoliko italijanskih lokacija, što je predstavljalo istinsku pozadinu jugoslovenskog otpora. Iz italijanske regije Apulija, pet "Prekomorskih brigada" prešlo je Jadransko more kako bi ojačalo pokret pod vodstvom druga Tita.
Posle oslobođenja, odnosi izdmeđu Italijanskih i Jugoslovenskih antifašista i komunista, iskovanih u ratu bili su veoma razvijeni. Po našem mišljenju jugoslovenski raskid sa komunističikim blokom 1948. godine imao je katastrofalne posledice po komunistički pokret u Italiji, koji je bio dezorijentisan iznenadnim, neprirodnim i prisilnim prekidom svih saradnji i razmena. Ovi događaji su otvorili put birokratskom i oportunističkom kretanju italijanske komunističke partije.
Ipak, kreativni razvoj jugoslovenskog socijalizma je u narednim godinama sa velikim interesovanjem praćen od strane italijanskih marksističkih intelektualaca. Kada su se jugoslovensko- italijanski odnosi normalizovali, 70-ih godina prošlog veka, razmene mišljenja među komunistima i bivšim partizanskim drugovima sa obe strane Jadrana podignuti su na viši nivo.
Da zaključimo, verujemo da italijanski komunisti i progresivni ljudi imaju ogroman dug prema jugoslovenskom komunističkom pokretu. Štaviše, sudbina dotičnih radničkih klasa je veoma međusobno povezana, što se pokazalo i nedavnim događajima koji su kulminirali NATO agresijom 1999. godine. Na primer, eksproprijacija fabrike „Zastava” u Kragujevcu od strane italijanskog FIAT-a dovela je ne samo do eksploatacije srpskih metalaca, već i do ucene kao i povećanja nezaposlenosti italijanskih radnika.
Sve ovo pokazuje da su međunarodne veze između političkih snaga i sindikata od suštinskog značaja, kako u borbi, tako i da bi se došlo do novih saznanja u teoriji i tumačenju istorijskih činjenica, što je potrebno za bolje razumevanje dijalektičkih metoda. Ono što je veoma značajno u specifičnim uslovima trenutne situacije je zajednička borba protiv istorijskog revizionizma koji pogađa obe naše zemlje. Dok se četničke i ustaške ličnosti i ideje rehabilituju u postjugoslovenskom diskusu, državna retorika u Italiji demonizuje partizane, a pre svega, jugoslovenske partizane, prikazujući ih kao masovne ubice naviknute da sprovode etničko čišćenje. Sve ovo se radi u pokušaju da se diskredituju pozitivni rezultati italijansko-jugoslovenskih mirovnih sporazuma iz 1949. i 1976. godine. To se mora zaustaviti, a mi možemo odigrati značajnu ulogu u sprovođenju ovog trenda tako što ćemo nastaviti i pojačti naše zajedničke inicijative.
Hvala!
